اطلاعات پرسشنامه

نهالکاری با گونه بادامک در شهرستان محلات (روستای جمال آباد)، استان مرکزی


تاریخ شروع:
1394/00/00
تاریخ پایان:
1396/00/00
استان:
مرکزي
شهرستان:
محلات
شهر:
محلات

مختصات جغرافیایی UTM
شمال :
,
جنوب:
,
شرق:
,
غرب:
,

توضیحات :
نهالکاری با گونه بادامک در سالهای 1394 و 1395 با مشارکت گروه های توسعه روستایی از روستاهای یکه چاه، جمال آباد به مساحت 66 هکتار صورت گرفته است. حفاظت و آبیاری نهالها نیز بر عهده اعضای گروه توسعه روستایی گل چشمه بوده است. مشارکت در حفظ منابع آبی و خاکی یکی از بهترین جنبه های این دانش/ تجربه بومی است. تولید نهال نیز با مشارکت اعضای گروه توسعه روستایی روستای یکه چاه صورت گرفته است. ارتقاء آگاهی اهالی و اعضای گروه توسعه روستایی در زمینه های روش کشت، تیمار بذر و مراقبت و آبیاری تا به ثمر نشستن نهال مناسب از جنبه های دیگر این کار است که توسط تسهیلگران پروژه مدیریت منابع طبیعی و توسعه روستایی به اعضای گروه آموزش داده شده است و سپس با مشارکت اعضای گروه کشت نهال صورت گرفته است. درک برنامه های احیایی و اصلاحی و حفاظت از عرصه های منابع طبیعی و مشارکت در این امور از عوامل تاثیرگذار در مدیریت پایدار منابع طبیعی و آبخیزداری است. پس از انتخاب گونه بادامک با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی، خاک، قابلیت سازگاری گونه، ارتفاع از سطح دریا، مقاومت به خشکی، قابلیت تجدید حیات طبیعی، بذور این گونه به دلیل دارا بودن پوسته چوبی، با استفاده از تیمار استراتیفیکاسیون سرد و مرطوب، تیمار و پس از آماده سازی توسط گروه توسعه روستایی پویش سبز نوین یکه چاه در محل خزانه در گلدانهای پلاستیکی مخصوص کشت گونه بادامک که با نسبت مشخصی از کود حیوانی پوسیده، خاک و ماسه بادی پر شده بودند، در پائیز مورد کاشت قرار گرفتند، پس از طی دروه رشد و اکتساب ارتفاع 20 الی 25 سانتی متری، نهالها به عرصه اصلی منتقل شده اند. نهالهای تولید شده پس از اولین بارندگی پائیزه در ردیفهای مشخص در فواصل کاشت 7*7 متری در عمق 50 سانتی متری با جدا کردن کامل پوشش پلاستیکی گلدانها و در وسط هلالی های آبگیر ایجاد شده، مورد کاشت قرار گرفتند و اولین آبیاری نیز به عنوان آبیاری استقرار صورت پذیرفت. با توجه به اینکه گونه بادامک در قسمتهای متفاوتی از شهرستان به صورت پوشش گیاهی طبیعی جنگلی وجود دارد، با بررسی شرایط کاشت در منطقه و قابلیت سازگاری جهت کاشت در منطقه انتخاب شد، با رجوع به منابع علمی معتبر، بهترین روش تیمار بذر آن انتخاب و با آموزش به گروه توسعه روستایی پویش سبز نوین یکه چاه، توسط اعضای گروه توسعه روستایی جهت تولید نهال قرار گرفت و مراحل تولید نهال به اعضای گروه توسعه روستایی به طور کامل آموزش داده شد. بررسی شرایط اقلیمی، خاک، ارتفاع از سطح دریا، قابلیت سازگاری، مقاومت به خشکی و آموزش صحیح افراد مشارکت کننده، استفاده از منابع علمی معتبر جهت حصول نتایج بهتر و کامل در اجرای یک طرح در عرصه منابع طبیعی بسیار حائز اهمیت است. در مراح کاشت نیز با استناد به دستورالعمل سازمانی موجود، آموزش های فنی لازم به افراد گروه های توسعه روستایی گل محمدی و بلوط صورت گرفت و آبیاری مرحله اول به عنوان آبیاری استقرار گونه صورت گرفت. آبیاری ادوار در ماه های گرم سال نیز توسط گروه توسعه روستایی گل چشمه صورت گرفته است و به همراه حفاظت و قرق از منطقه به مدت دوسال با همکاری کامل اعضای گروه های توسعه روستایی صورت گرفته است. یکی از پایدارترین و مناسبترین روشها در افزایش سطوح کمی و کیفی رویشگاه ها، اهتمام و جدیت در فرآیند نهالکاری با گونه های بومی است. کاشت بادامک یک راه حل اساسی برای جلوگیری از فرسایش و بازسازی مکان های تخریب شده در مراتع و رویشگاه های جنگلی است که به عنوان گونه ای یاور و پیش آهنگ، می تواند بستر مناسب را برای استقرار گونه های کلیماکس منطقه فراهم آورد. در منطقه هم جوار ذخیره گاه جنگلی بادامک گدار بادام شهرستان محلات، به منظور افزایش سطح پوشش گیاهی و احیاء مراتع تخریب یافته، از گونه بادامک با روش سامانه هلالی آبگیر استفاده شده است. پروژه نهالکاری با گونه بادامک در سال 1395 با مشارکت گروه های توسعه روستایی از روستاهای یکه چاه، جمال آباد و گل چشمه منطقه پروژه مدیریت منابع طبیعی و توسعه روستایی (تعمیم ترسیب کربن) در مساحتی به وسعت 66 هکتار اجرا شده است. تولید نهال با مشارکت اعضای گروه توسعه روستایی روستای یکه چاه، نهالکاری با گروه های توسعه روستایی یکه چاه و جمال آباد صورت گرفته و حفاظت و آبیاری نهالها نیز بر عهده اعضای گروه توسعه روستایی گل چشمه بوده است. مشارکت در حفظ منابع آبی و خاکی با استفاده از تکنیک های بومی کشور و با پشتوانه علمی، یکی از بهترین جنبه های این دانش/ تجربه بومی است. چرا که احداث هلالی آبگیر با هدف استحصال رواناب قبل از ورود به آبراهه ها، به علت ذخیره مناسب رواناب در چاله های هلالی آبگیر میزان رطوبت داخل چاله ها از سایر مناطق بیشتر گردیده و عامل موثری در افزایش استقرار، شادابی و توسعه پوشش درختچه ای در هلالی آبگیر و نهایتا حفاظت خاک می شود.گنجایش آبگیری هر سامانه معادل 7/0 متر مکعب بوده که زمینه استحصال 49 متر مکعب رواناب را در هکتار فراهم می آورد. درک برنامه های احیایی و اصلاحی و حفاظت از عرصه های منابع طبیعی و مشارکت اهالی در این امور از عوامل تاثیرگذار در مدیریت پایدار منابع طبیعی و آبخیزداری است. ارتقاء آگاهی اهالی و اعضای گروه توسعه روستایی در زمینه های روش کشت، تیمار بذر و مراقبت و آبیاری تا به ثمر نشستن نهال مناسب از جنبه های دیگر این کار است که توسط تسهیلگران پروژه مدیریت منابع طبیعی و توسعه روستایی به اعضای گروه آموزش لازم در این زمینه ها داده شده است و سپس با مشارکت اعضای گروه پروژه نهالکاری اجرا شده است.


1- حق مالکیت معنوی
اگر تمام و یا بخشی از بهترین تجربیات/ دانش بومی توضیح داده شده در این قالب تحت پوشش حق مالکیت معنوی برای سازمان ، نهاد، فرد، گروه، تشکل رسمی و یا بومی و جوامع محلی می باشد، مشخص کنید:

1- اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان


2-گروه توسعه روستایی گل محمدی روستای یکه چاه، گروه توسعه روستایی بلوط روستای جمال آباد و گروه توسعه روستایی روستای گل چشمه و گروه توسعه روستایی پویش سبز نوین روستای یکه چاه.





توضیحی در مورد سازمان ، نهاد، فرد، گروه، تشکل رسمی و یا بومی و جوامع محلی صاحب حق بهترین تجربیات/ دانش بومی ارائه دهید:

1-      طی نشستهایی با اعضای گروه توسعه پویش سبز نوین یکه چاه در خصوص تولید نهال جنگلی جهت اصلاح و احیاء پوشش گیاهی منطقه ای هم جوار با ذخیره گاه جنگلی و غنی سازی منطقه با گونه بومی بادامک، با توجه به اینکه اهالی تاکنون تولید نهال جنگلی را انجام نداده بودند، جلساتی عملی در محل خزانه تولید نهال واقع در روستای یکه چاه برگزار و آموزش تولید نهال گونه جنگلی بادامک به افراد گروه توسعه روستایی داده شد و با نظارت تسهیلگران پروژه مدیریت مشارکتی منابع طبیعی و توسعه روستایی تولید نهال به ثمر رسید.

        2-        طی جلسات جداگانه با گروه توسعه روستایی گل محمدی یکه چاه و بلوط روستای جمال آباد در خصوص نحوه کاشت گونه بادامک توضیحات فنی ارائه شد و با مشارکت اعضای گروه توسعه روستایی در تامین تراکتور، ادوات حمل نهال، طی مدت یک ماه نسبت به کاشت گونه بادامک با آموزش نحوه احداث چاله فلسی شکل اقدام گردید.
با اجرای قرق و حفاظت در منطقه به مدت دو سال متوالی و همکاری و مشارکت اهالی در این امر که خود از منطقه اجرا شده محافظت نموده اند، علاوه بر استقرار گونه بادامک، تجدید حیات گونه های گیاهی موجود در منطقه بخوبی صورت گرفته است و میزان تولید علوفه را افزایش داده است. از طرفی بازجذب نزولات جوی به دلیل افزایش استقرار گیاهی، افزایش یافته است.
اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان: اختصاص بودجه از محل پروژه مدیریت مشارکتی منابع طبیعی و توسعه روستایی جهت تولید و کشت نهال توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی صورت گرفته است.

2- طبقه بندی
بهترین تجربیات/ دانش بومی ارائه شده را بر اساس نوع عرصه/ ارتباط با ماموریت های محوری سازمان جنگلها مراتع و آبخیزداری/ و تاثیرات آن در اعمال بهترین تجربیات/ دانش بومی طبقه بندی کنید ( می توانید چندین گزینه را انتخاب کنید)
کاربری غالب در منطقه مشخص شده
جنگل خیر
مرتع بلی
بیابان خیر
حفاظت از عرصه های منابع طبیعی بلی
آبخیزداری/ آبخوانداری خیر
توان افزایی جوامع محلی بلی
سایر ( عنوان درج گردد) :

پروژه مشارکتی با جوامع محلی و آموزش های لازم

کمک به اقدامات مدیریت منابع طبیعی
حفاظت و پیشگیری از تخریب :

1- تثبیت خاک و امکان رشد و توسعه و استقرار پوشش گیاهی بومی و غیر بومی

2- جذب نزولات جوی در منطقه با کاهش سرعت رواناب های سطحی توسط ایجاد هلالی های آبگیر

احیاء :

1-      افزایش پوشش گیاهی منطقه هم به لحاظ استقرار نهالهای کشت شده و هم به لحاظ اجرای حفاظت و قرق که به تبع آن پوشش سایر گیاهان مرتعی بهبود می یابد.

2-      اشتغال پایدار فصلی (قرقبانی، جمع آوری بذور، تولید نهال در راستای توسعه پوشش گیاهی منطقه)

3-      کاهش فرسایش خاک سطحی در محدوده نهالکاری

    4-     استحصال روانابهای سطحی جهت افزایش رطوبت خاک

توسعه :

1-      کاهش و یا متوقف نمودن شدت فرسایش خاک سطحی

2-      کنترل رواناب های فصلی و ذخیره سازی نزولات جوی

3-      بستر سازی جهت احیاء پوشش گیاهی بومی و افزایش تولید علوفه در منطقه

4-      افزایش تولید محصولات فرعی جنگلی

بهره برداری :

1-      تیمار بذر و آماده سازی بستر کاشت

2-      کشت بذر و مراقبت و آبیاری تا بدست آمدن نهال مناسب

3-      احداث هلالی آبگیر با ابعاد مشخص

4-      کشت نهال با مشارکت اعضای گروه  توسعه روستایی

5-  آبیاری نهال ها در سال اول کشت توسط گروه توسعه روستایی

6-      حفاظت و قرق از منطقه از سال 1395 تاکنون

7-  حفظ و احیای پوشش گیاهی منطقه

سازگاری با شرایط نامطلوب نظیر خشکسالی/ طغیان امراض و آفات/ کاهش تولید علوفه و... :

احداث هلالی آبگیر با هدف استحصال رواناب قبل از ورود به آبراهه ها، افزایش زمان تمرکز، افزایش رطوبت خاک و با هدف تغییر در کمیت و کیفیت پوشش گیاهی و نهایتا حفاظت خاک از روشهای کشت با آبخیز کوچک محسوب می شود. گنجایش آبگیری هر سازه معادل 0.7 متر مکعب بوده که زمینه استحصال 49 متر مکعب رواناب را در هکتار فراهم می آورد.  پشته و چاله هلالی آبگیر به عنوان موانع فیزیکی باعث تشکیل بانک بذری مناسب در عرصه تحت پوشش هلالی آبگیر شده و به علت ذخیره مناسب رواناب در چاله های هلالی آبگیر میزان رطوبت داخل چاله ها از سایر مناطق بیشتر گردیده و عامل موثری در افزایش بنیه، شادابی گیاهان بوته ای، درختچه ای و توسعه یافتن پوشش درختچه ای و بوته ای در هلالی آبگیر می شود.

ظرفیت سازی و ارتقاء آگاهی :
ارتقاء آگاهی اهالی و اعضای گروه توسعه روستایی در زمینه های روش کشت، تیمار بذر و مراقبت و آبیاری تا به ثمر نشستن نهال مناسب از جنبه های دیگر این کار است که توسط تسهیلگران پروژه مدیریت منابع طبیعی و توسعه روستایی به اعضای گروه آموزش داده شده است


مشارکت، همکاری :

گروه های توسعه روستایی گل محمدی روستای یکه چاه، بلوط روستای جمال آباد و گروه توسعه روستایی روستای گل چشمه.

کمک به اهداف توسعه پایدار منابع طبیعی
بهبود وضعیت اقتصادی :

گونه بادامک یک گونه درختچه ای محسوب می شود و مورد تعلیف دام قرار نمی گیرد. کاشت این گونه در منطقه و قرق دو ساله آن باعث بهبود وضعیت گونه های مرتعی موجود در منطقه شده است که به تعلیف دام و تامین علوفه کمک نموده است.

بهبود سرمایه های اجتماعی نظیر ایجاد و ساماندهی تشکلها، آموزش، ارتقاء آگاهی و... :

1- آموزش و ارتقاء آگاهی در خصوص فرهنگ حفاظت از منابع طبیعی

2- مشارکت در  امر احیاء و توسعه پوشش گیاهی

3- مشارکت در امر حفاظت از عرصه های ملی و گونه های ذخایر ژنتیکی

4- ارتقاء سطح مشارکت اهالی در اجرای کارهای گروهی
بهبود وضعیت اکوسیستم های منابع طبیعی :

1- با توجه به اینکه به مدت دوسال محدوده اجرایی پروژه مورد قرق و حفاظت قرار گرفته است، استقرار گونه های گیاهی موجود در منطقه و گونه کشت شده مطلوب بوده و سطح حفاظتی خاک با افزایش تاج پوشش گیاهی افزایش یافته است.

نوع اثرات بهترین تجربیات/ دانش بومی در محدوده استفاده از آن
اثرات تولیدی و یا بهره وری :

1- محدوده نهالکاری با گونه بادامک می تواند به لحاظ تولید و فروش بذر و استفاده از سرشاخه در صنایع دستی مزیت تولیدی در منطقه داشته باشد.

2- استقرار مطلوب گونه های مرتعی بواسطه فرصت تجدیدحیات در طول مدت زمان قرق و حفاظت گونه بادامک کشت شده، باعث افزایش میزان تولید علوفه در اراضی مرتعی شده است.
اثرات اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی :

1- افزایش روحیه مشارکت پذیری اهالی در امر حفاظت و قرق محدوده

2- ارتقاء توان تولید اراضی مرتعی منطقه
اثرات زیست محیطی :

1- تثبیت خاک و امکان رشد و توسعه و استقرار پوشش گیاهی بومی و غیر بومی

2- جذب نزولات جوی در منطقه با کاهش سرعت رواناب های سطحی توسط ایجاد چاله های فلسی شکل


3- تشریح موقعیت و شرایط
عنوان بهترین تجربیات/ دانش بومی و سال شروع

نهالکاری با گونه بادامک (Amygdalus scoparia) در شهرستان محلات (روستای جمال آباد) استان مرکزی.

موقعیت مکانی ( در صورت وجود نقشه ای ارائه دهید) باgps از اسامی رسمی و محلی برای تشریح این موفعیت استفاده نمایید

محدوده نهالکاری با گونه بادامک در اراضی مرتعی روستای جمال آباد به مساحت 66 هکتار در حد فاصل طولهای جغرافیایی 85  76  45  تا  01  91  45  و عرض جغرافیایی 282  38  37  تا 574  37 37 واقع گردیده است.

راجع به وضعیت طبیعی محل به اختصار توضیح دهید
اقلیم :

خشک و سرد با میزان بارندگی 213 میلی متر

خاک :

لومی شنی

توپوگرافی :

تپه ماهوری

پوشش گیاهی :

پوشش گیاهی غالب منطقه از گونه درمنه دشتی (Artemisia sieberi) است.

وضعیت منابع آب :

دسترسی به منابع آبی در نزدیکی محل کشت وجود ندارد.میزان بارندگی منطقه 213 میلی متر

وضعیت غالب شرایط اقتصادی – اجتماعی مردم ساکن در محل و یا در مجاورت آن
سطح درآمد، منابع اصلی و فرعی درآمد، مالکیت اراضی و حق بهره برداری رسمی و عرفی از منابع طبیعی شامل زمین/ آب/ تولیدات مرتع جنگل/ کیاهان دارویی و... :

شغل غالب افراد ساکن روستا، دامداری و کشاورزی است و محدوده نهالکاری در اراضی ملی و در مجاورت ذخیره گاه جنگلی گدار بادام شهرستان محلات واقع گردیده است.

بر پایه چه معیار و شاخصهایی بهترین تجربیات/ دانش بومی ارائه شده را اثرگذار در مدیریت پایدار منابع طبیعی و آبخیزداری می دانید

نهالکاری با گونه بادامک در سالهای  1394 و 1395 با مشارکت گروه های توسعه روستایی از روستاهای یکه چاه و جمال آباد صورت گرفته است. حفاظت و آبیاری نهالها نیز بر عهده اعضای گروه توسعه روستایی گل چشمه بوده است. مشارکت در حفظ منابع آبی و خاکی یکی از بهترین جنبه های این دانش/ تجربه بومی است. تولید نهال نیز با مشارکت اعضای گروه توسعه روستایی روستای یکه چاه صورت گرفته است. ارتقاء آگاهی اهالی و اعضای گروه توسعه روستایی در زمینه های روش کشت، تیمار بذر و مراقبت و آبیاری تا به ثمر نشستن نهال مناسب از جنبه های دیگر این کار است که توسط تسهیلگران پروژه مدیریت منابع طبیعی و توسعه روستایی به اعضای گروه آموزش داده شده است و سپس با مشارکت اعضای گروه کشت نهال صورت گرفته است. درک برنامه های احیایی و  اصلاحی و حفاظت از عرصه های منابع طبیعی و مشارکت در این امور از عوامل تاثیرگذار در مدیریت پایدار منابع طبیعی و آبخیزداری است.


4- تشریح مشکلات ( علل مستقیم و غیر مستقیم) و اهداف بهترین تجربیات/ دانش بومی
تشریح مشکلات و چالشهای منطقه در رابطه با مدیریت منابع طبیعی و آبخیزداری

1-      کاهش بارندگی ها و توزیع نامناسب بارندگی در منطقه

2-      افزایش دما، خشکسالی  و نبود بودجه کافی برای آبیاری پایه های مستقر

3-      کمبود نیروی حفاظتی اداره منابع طبیعی و کاهش میزان مشارکت اهالی در برخی از ماه های سال به دلیل مشغول بودن به امور کشاورزی و دامداری

چالشهایی که توسط بهترین تجربیات/ دانش بومی ارائه شده حل می شود را توضیح دهید

1-      افزایش پوشش گیاهی منطقه هم به لحاظ استقرار نهالهای کشت شده و هم به لحاظ اجرای حفاظت و قرق که به تبع آن پوشش سایر گیاهان مرتعی بهبود می یابد.

2-      اشتغال پایدار فصلی (قرقبانی، جمع آوری بذور، تولید نهال در راستای توسعه پوشش گیاهی منطقه)

3-      کاهش فرسایش خاک سطحی در محدوده نهالکاری

      4-    استحصال روانابهای سطحی جهت افزایش رطوبت خاک با احداث چاله های فلسی شکل جهت کشت نهال

         

اهداف اجرایی بهترین تجربیات/ دانش بومی ارائه شده را مشخص کنید

1-      جلب مشارکت مردم در اصلاح و احیاء اراضی تخریب یافته جنگلی و مرتعی

2-      کنترل رواناب های فصلی و ذخیره سازی نزولات جوی

3-      بستر سازی جهت احیاء پوشش گیاهی بومی بادامک و افزایش تولید علوفه مرتعی در منطقه

         4-افزایش تولید محصولات فرعی جنگلی

5- فعالیت ها
روشهای معمول در رابطه با اهداف و فعالیتهای بهترین تجربیات/ دانش بومی را تشریح کنید

روش معمول در رابطه با اجرای عملیات تولید نهال و نهال کاری با انتخاب پیمانکار که در اکثر موارد افراد غیربومی می باشند، بوده است و با انعقاد قرارداد نسبت به موضوع اجرای پیمان به طور مثال تولید نهال، کاشت یا آبیاری اقدام می نمایند. در حالیکه در پروژه های مشارکتی با آموزش و جلب مشارکت افراد بومی نسبت به تولید نهال، کاشت نهال، آبیاری و حفاظت اقدام شده است.

توضیح مختصر در خصوص تکنیک و روشهای اعمال بهترین تجربیات/ دانش بومی ارائه دهید

پس از انتخاب گونه بادامک با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی، خاک، قابلیت سازگاری گونه، ارتفاع از سطح دریا، مقاومت به خشکی، قابلیت تجدید حیات طبیعی، بذور این گونه به دلیل دارا بودن پوسته چوبی، با استفاده از تیمار استراتیفیکاسیون سرد و مرطوب، تیمار و پس از آماده سازی توسط گروه توسعه روستایی پویش سبز نوین یکه چاه در محل خزانه در گلدانهای پلاستیکی مخصوص کشت گونه بادامک که با نسبت مشخصی از کود حیوانی پوسیده، خاک و ماسه بادی پر شده بودند، در پائیز مورد کاشت قرار گرفتند، پس از طی دروه رشد و اکتساب ارتفاع 20 الی 25 سانتی متری، نهالها به عرصه اصلی منتقل شده اند.

نهالهای تولید شده پس از اولین بارندگی پائیزه در ردیفهای مشخص در فواصل کاشت 7*7 متری در عمق 50 سانتی متری با جدا کردن کامل پوشش پلاستیکی گلدانها و در وسط چاله های فلسی شکل ایجاد شده مورد کاشت قرار گرفتند و اولین آبیاری نیز به عنوان آبیاری استقرار صورت پذیرفت.

توضیح مختصری راجع به فعالیت های اصلی با توجه به اهداف اجرایی ارائه دهید. فعالیتهای هر هدف اجرایی مشخص شده در بند فوق را بیان نمائید.

طی نشستهایی با اعضای گروه توسعه پویش سبز نوین یکه چاه در خصوص تولید نهال جنگلی جهت اصلاح و احیاء پوشش گیاهی منطقه ای هم جوار با ذخیره گاه جنگلی و غنی سازی منطقه با گونه بومی بادامک، با توجه به اینکه اهالی تاکنون تولید نهال جنگلی را انجام نداده بودند، جلساتی عملی در محل خزانه تولید نهال واقع در روستای یکه چاه برگزار و آموزش تولید نهال گونه جنگلی بادامک به افراد گروه توسعه روستایی داده شد و با نظارت تسهیلگران پروژه مدیریت مشارکتی منابع طبیعی و توسعه روستایی تولید نهال به ثمر رسید.

طی جلسات جداگانه با گروه توسعه روستایی گل محمدی یکه چاه و بلوط روستای جمال آباد در خصوص نحوه کاشت گونه بادامک توضیحات فنی ارائه شد و با مشارکت اعضای گروه توسعه روستایی در تامین تراکتور، ادوات حمل نهال، طی مدت یک ماه نسبت به کاشت گونه بادامک با آموزش نحوه احداث چاله فلسی شکل اقدام گردید.

با اجرای قرق و حفاظت در منطقه به مدت دو سال متوالی و همکاری و مشارکت اهالی در این امر که خود از منطقه اجرا شده محافظت نموده اند، علاوه بر استقرار گونه بادامک، تجدید حیات گونه های گیاهی موجود در منطقه بخوبی صورت گرفته است و میزان تولید علوفه را افزایش داده است. از طرفی بازجذب نزولات جوی به دلیل افزایش استقرار گیاهی، افزایش یافته است.


نقاط اشتراک و تفاوت بهترین تجربیات/ دانش بومی ارائه شده و مزایای آن را در مقایسه به با روش های معمول مرتبط بیان کنید

نقاط اشتراک: هدف در هر دو روش اقدامی چه به صورت پیمانکاری و چه به صورت مشارکتی، اصلاح و احیا اراضی تخریب یافته است.

تفاوت: تفاوت های اساسی در نحوه اجرا پروژه است که حصول نتیجه بهتر در روش مشارکتی را متمایز می کند. جلب مشارکت مردم در تولید نهال، کاشت، آبیاری و نگهداشت که به دست خود مردم صورت گرفته باشد، نتایج بهتری دراستقرار،حفاظت، ارتقاء فرهنگ حفاظت از منابع طبیعی داشته است.
آیا اقدامی در ارتباط با الگو سازی و بهره برداری از بهترین تجربیات/ دانش بومی ارائه شده در طرح های اجرایی مرتبط صورت گرفته است؟ در صورتی که جواب مثبت است تشریح نمائید.

بله

در اراضی بیابانی دارای طرح بیابانزدایی جهت کنترل رواناب و هم چنین کشت توام با نهال های سازگار با  اراضی بیابانی جهت کاهش رواناب سطحی در اراضی در سال های 1400 و 1401 صورت گرفته است.


6- سازمان ها / نقش آفرینان درگیر ( همکاری، مشارکت و نقش دست اندرکاران)
نام و مشخصات تشکلها، سازمانهای مردم نهاد، تعاونیها، انجمن ها و سایر بخشهای غیر دولتی مشارکت کننده در این تجربه موفق را بیان کنید
2 مورد :
گروه توسعه روستایی پویش سبز نوین روستای یکه چاه در تولید نهال نقش مستقیم داشته اند، قابل توجه است تولید نهال به صورت انعقاد قرارداد با اعضای گروه و منابع طبیعی شهرستان صورت گرفته که ایجاد یک شغل موقتی و متناسب با فصل را برای افراد بومی نیز در پی داشته است اما مراحل کاشت نهال در عرصه اصلی، آبیاری و مراقبت و حفاظت از آن با مشارکت گروه های توسعه روستایی بلوط جمال آباد و گل محمدی روستای یکه چاه با انعقاد قرارداد جهت کاشت و آبیاری صورت گرفته است
در صورتیکه این تجربه موفق با مشارکت دستگاه های اجرایی دولتی / دیگر انجام شده نام دستگاه های مذکور را ذکر نمایید
2 مورد :

اختصاص بودجه از محل پروژه مدیریت مشارکتی منابع طبیعی و توسعه روستایی جهت تولید و کشت نهال توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی صورت گرفته است.

نقش دست اندرکارانی را که نام بردید ( دولتی و غیر دولتی) در برنامه ریزی، و اجرا و پایش و ارزیابی بهترین تجربیات/ دانش بومی ذکر کنید

1- پیشنهاد اجرای پروژه و انتخاب گونه توسط تسهیلگران پروژه که از کارشناسان اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان نیز می باشند، مطرح گردیده است.

2- تامین بودجه بخش تولید و کشت نهال همانطور که در بند فوق ذکر شد، از سوی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان پرداخت گردیده است

3- تولید و تحویل نهال در زمان مناسب، کاشت نهال در زمان مناسب، آبیاری و حفاظت از نهالها پس از کاشت و استقرار که توسط گروه های توسعه روستایی مذکور صورت گرفته است.


7- اثر بخشی
در مورد اثرات کاربرد بهترین تجربیات/ دانش بومی در منطقه اجرای آن توضیح دهید (دو اثر اولویت دار در زمینه های عنوان شده ذکر شود

اثرات اقتصادی – اجتماعی ( از جمله فرهنگی)

2 مورد :
1. ایجاد معیشت فصلی برای اعضای گروه.
2. درک اهمیت حفظ و احیای منابع طبیعی
3.ارتقاء آگاهی جوامع محلی در خصوص بهره برداری از محصولات فرعی جنگلی.
4.ارتقاء آگاهی جوامع محلی در خصوص ذخیره نزولات جوی از طریق تکنیک های آبخیزداری
5.کاهش هزینه ها در اعتبارات ملی و استانی به دلیل این که فرایند قرق و حفاظت با مشارکت اهالی صورت گرفته است.

بهبود وضعیت منابع طبیعی و آبخیزداری

2 مورد :

بهبود وضعیت منابع طبیعی و آبخیزداری

1- توسعه پوشش گیاهی از طریق بهبود استقرار گونه­های بومی منطقه

2- کاهش فرسایش خاک سطحی و افزایش جذب نزولات جوی  در محدوده نهالکاری شده

3- غنی سازی منطقه با گونه بومی بادامک دارای ارزش حفاظتی و ژنتیکی
در مورد دو اثر خارج از محدوده اعمال بهترین تجربیات/ دانش بومی توضیح دهید ( اثرات آن در مناطق اطراف مشاهده می شود)
2 مورد :
1. بازگشت گونه های بومی منطقه صورت گرفته است که نشان می دهد فرصت برای استقرار گونه ها فراهم شده است.
2. مشارکت اهالی روستا و دامداران فعال مناطق همجوار در حفاظت از محدوده نهال کاری.
تاثیر بر تخریب سرزمین، تنوع زیستی و تغییر اقلیم

به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر کاهش تخریب سرزمین دارد؟ تخریب سرزمین به عوامل انسانی و یا طبیعی اطلاع می شود که در دراز مدت موجب کاهش قابلیت تولید خاک می گردند

بله/خیر بلی

به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر حفظ تنوع زیستی دارد؟

بله/خیر بلی

به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر تعدیل و یا سازگاری با اثرات تغییر اقلیم دارد؟ منظور از تغییر اقلیم در این سند کلیه اقداماتی است که موجب کاهش انتشار کربن اتمسفری و یا افزایش ترسیب یا ذخیر کربن در پوشش گیاهی و خاک می گردد. توسعه پوشش گیاهی از اقدامات شاخص ترسیب کربن در بخش منابع طبیعی می باشد.

بله/خیر بلی

به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر ارتقاء تاب آوری عوامل انسانی و طبیعی مرتبط دارد؟ منظور از تاب آوری قابلیت حفظ کارکرد سیستم در مواجه با یک شوک و یا ننش ناشی از عوامل اقلیمی و یا انسانی می باشد.

بله/خیر بلی
آیا توجیه اقتصادی و تحلیل هزینه – فایده برای اثرات بهترین تجربیات/ دانش بومی ارائه شده انجام شده است؟ در صورتی که جواب مثبت است توضیح دهید

در سال 1396 در خصوص تولید بذر از این گونه (جمع آوری و فروش به سایر تولید کنندگان نهال) طرح توجیه اقتصادی کشت و توسعه این گونه تهیه گردید که با توجه به اینکه برنامه جدیدی برای توسعه منطقه تاکنون در نظر گرفته نشده است، این طرح تاکنون اجرا نشده است.

با توجه به اینکه قراردادی برای حفاظت و قرق منطقه با اهالی یا پیمانکار منعقد نگردیده است میزان هزینه کرد اعتبارات مالی و استانی کاهش یافته است.

به واسطه استقرار گونه های مرتعی در طی مراحل حفاظت و قرق و تجدید حیات طبیعی مناسب آنها، تولید علوفه مرتعی افزایش و منجر به تامین بخشی از علوفه مورد نیاز در فصل چرایی برای دام دامداران شده، اثر اقتصادی مثبت برای دامداران منطقه دارد.
آیا اثر بخشی این تجربه موفق و یا دانش بومی را پایدار می دانید درصورتی که جواب بلی است دلایل خود را بیان کنید

در صورتی که برنامه های مدیریت چرای دام با همکاری مردم و یگان حفاظت مستمر باشد، اثرات آن در حفظ و احیا پوشش گیاهی منطقه می تواند پایدار باشد.


8- قابلیت تکرار و تعمیم
آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی ارائه شده به سایر مناطق بسط داده / معرفی شده است؟ اگر بلی به کجا

  استفاده از روش کشت احداث چاله فلسی،  در محدوده نهالکاری در اراضی بیابانی شهرستان صورت گرفته است.

آیا دستگاه های دولتی اقدامات حمایتی/ تشویقی . ترویجی جهت تعمیم بهترین تجربیات/ دانش بومی ارائه شده را انجام داده اند اگر جواب بلی است نوع اقدامات را تشریح نمائید

بازدید مدیرکل و روسای ستادی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری- بازدید ناظر سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری از پروژه مذکور- مستندسازی پروژه توسط تیم مستندساز صدا و سیمای استان مرکزی




به اعتقاد شما بهترین تجربیات/ دانش بومی ارائه شده امکان تعمیم با درصدی از سازگاری به منطقه دیگر دارد؟ اگر بلی در چه سطحی؟

محلی

محلی بلی

کدام شهر و شهرها

استانی بلی

سایر استانها(کدام استان و استانها)

ملی بلی

خاور میانه (کدام کشور یا کشورها)

منطقه ای بلی

سایر کشورهای نقاط جهان(کدام کشور یا کش.رها)

بین المللی خیر

9- درس آموخته ها
مربوط به منابع انسانی

برگزاری جلسات در محدوده اجرایی پروژه با مردم منطقه، شنیدن دغدغه های مردم در خصوص منابع طبیعی مخصوصا با توجه به اینکه شغل اصلی مردم دامداری می باشد و تامین علوفه از مرتع و اراضی بیابانی به جهت کاهش هزینه دام و دامداری برای آنان حائز اهمین است و اینکه ارائه راه کار صرفا از سوی مسئولین نباشد بلکه از سوی مردم باشد (جلب مشارکت) و مشارکت اهالی در ارائه راه کار و روش اجرایی می تواند اولین گام موثر در پایداری منابع طبیعی لحاظ گردد.

مربوط به جنبه های مالی

اجرای پروژه به صورت مشارکتی چه به صورت صد در صد و چه به صورتی که قسمتی از کار با مشارکت مردم باشد، باعث کاهش هزینه های دولتی در سطح ملی و استانی می شود. در پروژه حاضر نیز گروه های توسعه روستایی برنامه حفاظت قرق را به صورت مشارکت صددرصدی خودشان انجام داده اند که در این موارد هزینه ملی یا استانی صرف نشده است.

مربوط به جنبه های فنی

با توجه به اینکه گونه بادامک در قسمتهای متفاوتی از شهرستان به صورت پوشش گیاهی طبیعی جنگلی وجود دارد، با بررسی شرایط کاشت در منطقه و قابلیت سازگاری جهت کاشت در منطقه انتخاب شد، با رجوع به منابع علمی معتبر، بهترین روش تیمار بذر آن انتخاب و با آموزش به گروه توسعه روستایی پویش سبز نوین یکه چاه، توسط اعضای گروه توسعه روستایی جهت تولید نهال قرار گرفت و مراحل تولید نهال به اعضای گروه توسعه روستایی به طور کامل آموزش داده شد. بررسی شرایط اقلیمی، خاک، ارتفاع از سطح دریا، قابلیت سازگاری، مقاومت به خشکی و آموزش صحیح افراد مشارکت کننده، استفاده از منابع علمی معتبر جهت حصول نتایج بهتر و کامل در اجرای یک طرح در عرصه منابع طبیعی بسیار حائز اهمیت است. در مراح کاشت نیز با استناد به دستورالعمل سازمانی موجود، آموزش های فنی لازم به افراد گروه های توسعه روستایی گل محمدی و بلوط صورت گرفت و آبیاری مرحله اول به عنوان آبیاری استقرار گونه صورت گرفت. آبیاری ادوار در ماه های گرم سال نیز توسط گروه توسعه روستایی گل چشمه صورت گرفته است و به همراه حفاظت و قرق از منطقه به مدت دوسال با همکاری کامل اعضای گروه های توسعه روستایی صورت گرفته است.