اگر تمام و یا بخشی از بهترین تجربیات/ دانش بومی  توضیح داده شده در این قالب تحت پوشش حق مالکیت معنوی برای سازمان ، نهاد، فرد، گروه، تشکل رسمی و یا بومی و جوامع محلی می باشد، مشخص کنید:

شرکت تعاونی توسعه و عمران پایدار دشت لاله سرایان در راستای به رسمیت شناخته شدن کمیته های روستایی و کمک به پایداری آنها و با هدف ترویج و تحکیم مشارکت عمومی در جهت دستیابی به توسعه پایدار روستایی در محدوده 4 منطقه تحت پوشش پروژه RFLDL (روستاهای دوست آباد، بسطاق، زنگویی و شهر سه قلعه) در شهرستان سرایان در تاریخ 01/05/1393 با 317 نفر سهامدار و 754 سهام در ابتدای تاسیس،906 نفر سهامدار و 2250 سهم در حال حاضر و 315 خانوار عضو تعاونی با سرمایه اولیه 75،400،000 ریالی که در حال حاضر سرمایه تعاونی بالغ بر 920 میلیون ریال می باشد، تاسیس گردید.

این تعاونی که در حقیقت به عنوان صندوق توسعه پایدار در سطح حوزه آبخیز اجرایی پروژه در شهرستان سرایان فعالیت می کند، کلیه صندوق های خرد اعتباری راه اندازی شده در 4 منطقه هدف پروژه را تحت پوشش خود دارد و برای انجام فعالیت های خدماتی، عمرانی، کشاورزی، زیست محیطی و منابع طبیعی در سطح استان خراسان جنوبی تاسیس شده است. به منظور عقد قرارداد با دستگاه های مختلف و انجام پروژه های عمرانی، زیست محیطی و کشاورزی، شرکت تعاونی توسعه و عمران پایدار دشت لاله سرایان موفق به اخذ رتبه از سازمان نظام مهندسی منابع طبیعی و کشاورزی استان در  زمینه های زراعت، اجرای سیستم های آبیاری و منابع طبیعی گردیده است.

کاهش مهاجرت روستائیان از طریق ایجاد  اشتغال پایدار روستائی، بهبود شرایط زندگی روستانشینان و  معیشت ساکنین منطقه، ترویج و بهره برداری از انرژی های سبز، تقویت روحیه مشارکت و همدلی بین روستاییان برای حل مشلات، افزایش مشارکت جوامع محلی با نهادهای اجرایی

مشارکت جوامع محلی در اجرای برنامه های احیای عرصه های طبیعی تخریب یافته، سازماندهی برنامه های آموزشی- ترویجی در جهت افزایش آگاهی روستاییان در زمینه مباحث مرتبط با حفاظت از عرصه های طبیعی، توزیع بسته های آموزشی- ترویجی بین دانش آموزان

واگذاری مسوولیت برنامه ریزی و اجرای کلیه عملیات های احیایی به کمیته های روستایی و تعاونی دشت لاله سرایان به منظور  افزایش توان و ظرفیت نهادهای محلی و نهادینه سازی روحیه مدیریت و حفاظت از عرصه های طبیعی در میان جوامع محلی، سازماندهی دوره ها و کارگاه های آموزشی- ترویجی مرتبط- سازماندهی بازدیدهای آموزشی- ترویجی از پروژه های موفق به منظور الگوبرداری از اقدامات و تجربیات موفق

برنامه ریزی برای استفاده از تجربیات پروژه در سایر شهرستان ها، معرفی دستاوردها به مسوولین در بازدیدهای مقامات از سایت اجرایی پروژه، شرکت جوامع محلی در نمایشگاه های استانی و محلی به منظور ارائه دستاوردها

ترویج و بهره برداری از روش های نوین برای مدیریت اراضی کشاورزی به منظور افزایش عملکرد محصولات، بهره برداری از شیوه های نوین آبیاری به منظور بهره برداری بهینه از منابع آب و بهبود وضعیت کشاورزی در منطقه، کاشت گیاهان دارویی

تغییر الگوی کشت- کاشت گونه های دارویی ،استفاده از روش های نوین آبیاری، برگزاری کارگاه ها، دوره ها و بازدیدهای آموزشی- ترویجی

سازماندهی دوره ها و کارگاه های آموزشی متنوع، سازماندهی بازدیدهای آموزشی- ترویجی- توزیع بسته های آموزشی- ترویجی

جلب مشارکت جوامع محلی در تصمیم گیری، برنامه ریزی و اجرای کلیه فعالیت ها، توسعه همکاری های بین بخشی با دستگاه های اجرایی- ارتباط دادن جوامع محلی و کمیته های روستایی با دستگاه های اجرایی

راه اندازی صندوق های خرد اعتباری به منظور بسیج منابع مالی در مناطق هدف، حمایت از راه اندازی مشاغل پایدار پس از برگزاری دوره ها و کارگاه های آموزشی- ترویجی

بسیج و سازماندهی جوامع محلی از طریق تشکیل کمیته های روستایی، برنامه ریزی برای ارتقاء آگاهی و آموزش اعضای کمیته های روستایی از طریق سازماندهی کارگاه های تخصصی، تشکیل تعاونی توسعه و عمران روستایی و تقویت ظرفیت تعاونی

افزایش پوشش گیاهی منطقه، کاهش فرسایش خاک، بهبود وضعیت مراتع

افزایش علوفه دام، افزایش عملکرد محصولات کشاورزی

 بهبود وضعیت معیشت جوامع محلی، افزایش حس مسوولیت برای مدیریت و حفاظت از عرصه های طبیعی در میان جوامع محلی، ایجاد نشاط و انگیزه در میان ساکنین مناطق اجرایی به ویژه جوانان با ایجاد فرصت های شغلی جدید در منطقه و بهبود وضعیت زیرساخت ها و امکانات روستایی، کاهش مهاجرت و افزایش جمعیت، بهبود وضعیت درآمد جوامع محلی با ایجاد و راه اندازی صندوقهای خرد اعتباری و تجمیع منابع مالی و راه اندازی فرصتهای شغلی، ایجاد روحیه مشارکت و همدلی میان جوامع محلی برای حل مشکلات موجود در منطقه.

بهبود وضعیت زیست محیطی مناطق اجرایی و فضاهای سبز روستایی، کاهش تخریب مراتع از طریق کاشت نهال و استفاده از فناوری انرژی های سبز و سازگار با محیط زیست، اجرای برنامه های زیست محیطی همزمان با هفته منابع طبیعی، تهیه بسته های آموزشی- ترویجی در ارتباط با ایجاد فرهنگ حفاظت از محیط زیست در میان دانش آموزان و جوامع روستایی، تلطیف هوا و کاهش فرسایش بادی و اثرات ریزگردها

بر اساس اطلاعات آماری 20 ساله میزان بارندگی  از 150 تا 50 میلی متر متغیر می باشد

در این منطقه رودخانه دایمی وجود ندارد. سیلاب های بهاری به علت برهنه بودن زمین بعضی اوقات خطرناک می شوند. چشمه های موجود در منطقه بسیار اندک می باشد و طی گذشت زمان، قنات های موجود کاملاً خشک شده اند و فقط چند قنات هنوز دایر می باشد . بیشترین آب مورد نیاز کشاورزی از طریق برداشت از چاه های عمیق و نیمه عمیق انجام می شود که با توجه به خشکسالی های اخیر و افت سفره های زیر زمینی مجوز حفر چاه جدید به هیچ وجه داده نمی شود.

          از مهمترین چالش ها و مشکلات در منطقه می توان موارد ذیل را بر شمرد:

§        خشکسالی های متوالی و افت سفره های آب زیرزمینی

§        فرسایش بادی و مشکلات ناشی از آن

§        شوری و قلیائیت خاک

§        استفاده از روش های سنتی در بهره برداری از اراضی کشاورزی

§        نبود اشتغال پایدار و مولد در منطقه

§        مديريت غیر اصولی مراتع.

§        كاهش تنوع زيستي.

§        تخريب سرزمين

§        فقدان رويكردهاي مشاركتي و همكاري ضعیف بين بهره برداران از منابع محلي و بخش‌ها، ادارات و وزارتخانه‌هاي مختلف درگير در مديريت زمين و جنگل

§        عدم توجه به نيازهاي اقتصادي- اجتماعي در برنامه‌ريزي ها و تصمیم گیری ها

§        همپوشاني بين اهداف و فعاليت‌هاي ادارات و وزارتخانه‌هاي مختلف

در سنوات گذشته کلیه کارها بدون مشارکت و همفکری مردم و فقط با عقد قرارداد با پیمانکاران غیر بومی انجام می شد . در نتیجه مردم در مدیریت منابع طبیعی هیچ دخالت و آگاهی  نداشته اند، که این امر خود باعث عدم همکاری جوامع محلی با طرح های مدیریت منابع و در نتیجه شکست یا عدم موفقیت طرح ها و تحمیل هزینه های سنگین به دولت می شد .

بر این اساس در اجرای این پروژه از انجام هر گونه تلاشی به منظور تقویت ظرفیت جوامع محلی، استانی و سازمان های محلی برای برنامه ریزی و اجرای اقدامات مرتبط با مدیریت جامع و مشارکتی حوزه آبخیز دریغ نخواهد شد. به منظور از میان برداشتن چالش های مرتبط با فرسایش بادی، تخریب اراضی و از بین رفتن تنوع زیستی در پایلوت های اجرایی پروژه، برنامه های جامع مشارکتی در سطح حوزه آبخیز و روستاهای هدف اجرا گردیده است. بدین ترتیب این پروژه با هدف افزایش آگاهی عمومی، اعتمادسازی، ظرفیت سازی و بهبود فضای همکاری های بین بخشی و سازمانی طراحی شده است. این پروژه بر حمایت و مشارکت جوامع محلی در تمامی سطوح برنامه ریزی، اجرا و پایش فعالیت ها و نیز ظرفیت سازی مورد نیاز در تمامی سطوح به منظور افزایش مشارکت تمامی بخش ها تاکید دارد.

پروژه RFLDL به منظور دستيابي به راهبردهاي مناسب و كارا جهت توانمندسازي و ظرفیت سازی جوامع محلي در راستای دستیابی به افزایش مشارکت مردم در فعالیت های احیایی پس از ساختارسازی های اجتماعی (تشکیل کمیته ها و  صندوق های توسعه پایدار روستایی ) اقدام به برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی نموده است تا با مشارکت چنین تشکل های مردمی، جوامع محلی بتوانند منابع محلی خودشان را مديريت كرده و همچنين ظرفيت و خودباورى لازم را براي تاثيرگذارى بر سياستهاى اجرايى پروژه بدست آورند و در نهايت عرصه های تخريب يافته توسط خود جوامع احياء گردد. 

پروژه RFLDL اکنون در هفتمین سال اجرای خود قرار دارد. تمرکز بر بسیج، توانمندسازی و مشارکت جوامع محلی، تشکیل و تقویت ظرفیت کمیته ها، صندوق ها و تعاونی توسعه و عمران پایدار روستایی، آموزش و ظرفیت سازی، توسعه همکاری های بین بخشی، ترویج و راه اندازی مشاغل خرد درآمد زا به منظور بهبود وضعیت معیشتی جوامع محلی، مدیریت پایدار منابع طبیعی با مشارکت جوامع محلی، تهیه طرح های توسعه روستایی، اجرای پروژه های توسعه روستایی با تاکید بر مشارکت های مردمی و نهادهای ذیربط، ایجاد یک مکانیسم جمع آوری اطلاعات، پایش و گزارش دهی مناسب به منظور انتشار آموزه ها و ... از کلیدی ترین برنامه های اجرایی در مدت اجرای این پروژه بوده است. به طور کلی بر اساس اهداف و برنامه های پیش بینی شده تا کنون توفیقات و رهیافت های چشمگیری در بخش های مختلف اجرایی این پروژه حاصل شده است.

§        از مهمترین فعالیت ها و دستاوردها می توان موارد ذیل را بر شمرد:

§        بسیج و سازماندهی جوامع محلی از طریق تشکیل 10 کمیته مدیریت منابع و توسعه روستایی (تعداد کل اعضاء کمیته ها: 78 نفر، مرد : 46 و زن : 32 )

§         تشکیل 4 صندوق توسعه پایدار جوامع محلی از طریق برگزاری جلسات متعدد  توجیهی- مشورتی.

§         تعداد گروه های صندوق ها :72 گروه.

§        تعداد کل اعضاء صندوق ها : 1979 نفر ( مرد : 1056 نفر و زن : 923 نفر ).

§        تعداد کل خانوارهای عضو صندوق های روستایی : 774 خانوار .

§         مبلغ کل سرمایه صندوق های توسعه پایدار جوامع محلی:  6361 میلیون ریال شامل :

§        پس انداز جوامع محلی : 4684 میلیون ریال.

§        سایر درآمدها (اجرای مشارکتی فعالیت های احیایی، سود بانکی حاصل از کارکرد حساب صندوق ها، کارمزد وام های پرداختی و وام از صندوق توسعه کشاورزی سرایان) : 1677 میلیون ریال.

§        تعداد و مبلغ وام های پرداخت شده : 897 مورد (مرد: 495 و زن: 402)- 9984 میلیون ریال.

§        درصد بازپرداخت وام : 96 درصد (مرد: %95 و  زن: % 98).

§        توانمندسازی و به رسمیت شناخته شدن کمیته های روستایی از طریق تاسیس تعاونی توسعه و عمران پایدار دشت لاله سرایان با 317 نفر سهامدار و 754 سهام در ابتدای تاسیس،906 نفر سهامدار و 2250 سهم در حال حاضر و 315 خانوار عضو تعاونی با سرمایه اولیه 75،400،000 ریالی که در حال حاضر سرمایه تعاونی بالغ بر 920 میلیون ریال می باشد.

§        ظرفیت سازی و افزایش آگاهی جوامع محلی از طریق برگزاری کارگاه های آموزشی- ترویجی متعدد با موضوعات مرتبط با معیشت پایدار، حفاظت از منابع طبیعی، روش های صحیح بهره برداری از اراضی کشاورزی و ...

§        توسعه همکاری های بین بخشی و انعقاد تفاهم نامه های همکاری با دستگاه های اجرایی

§        تهیه و اجرای طرح های توسعه و عمران پایدار روستایی با تکیه بر مشارکت های مردمی و همکاری های بین بخشی

§        احیای عرصه های مرتعی تخریب یافته با مشارکت جوامع محلی

§        اجرای اقدامات مرتبط با کنترل فرسایش بادی

§        ترویج و بهره برداری از شیوه های کشاورزی پایدار و فناوری های انرژی های سبز

§        ترویج مشاغل خرد و درآمد زا و بهبود وضعیت معیشتی جوامع محلی

§        حمایت از برنامه های فرهنگی- ورزشی

§        مستندسازی و ترویج

اشتراک: بسیج و سازماندهی جوامع محلی و استفاده از رویکردهای مشارکتی در انجام فعالیت های توسعه روستایی

تفاوت: تلاش در جهت به رسمیت شناخته شدن نهادها و تشکل های اجتماعی و تاکید بر استفاده از توان جوامع محلی و روستاییان در جهت اجرای مشارکتی فعالیت ها با همکاری دستگاه های اجرایی

نهادینه سازی رویکرد مشارکتی و همکاری کمیته های روستایی و جوامع محلی در اجرای سیاست های مدیریتی پروژه باعث شده است که در مناطق اجرایی آن، ضمن احیای بخشی از مراتع تخریب یافته، شاهد رونق اقتصادی و بهبود وضعیت معیشتی ساکنین باشیم که با توجه به آنکه جوامع محلی برای بقاء، بیش از حد از منابع طبیعی استفاده می‌کنند و فشار زیادی بر این منابع وارد می‌آورند، باید گفت ارتقاء وضعیت معیشتی جوامع محلی با تکیه بر پتانسیل‌های موجود در هر منطقه اهمیت خاصی در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌های محلی،‌ ناحیه‌ای و ملی دارد و این امر جزء اولویت‌های اولیه برای دستیابی به مدیریت پایدار و مشارکتی منابع طبیعی، ‌مقابله با بیابان ‌زایی و احیاء منابع تجدید شونده محسوب می‌شود.

به درخواست نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در شهرستان های سرایان، طبس، بشرویه و فردوس برنامه ریزی برای استفاده از الگوهای موفق این طرح در سایر روستاهای واقع در پایلوت اجرایی در دستور کار نهادهای اجرایی قرار داده شده است.

پروژه RFLDL تلاش خواهد کرد تا یک نمونه واقعی از مشارکت را بین جوامع محلی و سازمان های ملی و بین المللی گوناگون ارائه نماید. شرکای پروژه و دست اندرکاران کلیدی که در برنامه ریزی، اجرا، پایش، حمایت و هماهنگی این پروژه نقش مستقیم و غیر مستقیم دارند عبارتند از :

1-تشکل ها:

کمیته های مدیریت منابع و توسعه روستایی، صندوق های خرد اعتباری

2- تعاونی ها:

تعاونی توسعه و عمران دشت لاله سرایان

3- انجمن ها و سایر بخش های غیردولتی:

§        سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور

§        سازمان خوارو بار و کشاورزی ملل متحد (FAO)

§        تسهیلات جهانی زیست محیطی (GEF)

§        سازمان حفاظت محیط زیست (DOE)

§        سازمان جهاد کشاورزی و واحدهای وابسته به آن در شهرستان ها

§        مراکز استانی تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی

§        موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع (RIFR)

دانشگاه تهران: تحلیل و مدلسازی شبکه ای ذینفعان محلی و دست اندرکاران در راستای توسعه پایدار روستایی

جهاد کشاورزی: تسهیلگری در بهبود سیستم های آبیاری و کاشت گونه های زراعی جایگزین (گیاهان دارویی)

منابع طبیعی و جهاد کشاورزی: بهبود و توسعه فضاهای سبز روستایی، احداث باغچه های روستایی و بادشکن زنده اطراف مزارع

فنی و حرفه ای، بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی (ره)، مناطبع طبیعی، جهاد کشاورزی، محیط زیست : ظرفیت سازی و آگاهی بخشی به جوامع محلی از طریق برگزاری کارگاه ها، دوره ها و بازدیدهای آموزشی – ترویجی با موضوعات متنوع

فنی و حرفه ای، بهزیستی،جهاد کشاورزی : راه اندازی مشاغل خرد و درآمد زا

افزایش مشارکت و همدلی در بین مردم منطقه

•              بسیج و سازماندهی جوامع محلی با توجه به تشکیل کمیته ها و تعاونی روستایی

•              افزایش توان اقتصادی خانوارهای روستایی با توجه به راه اندازی صندوق های توسعه روستایی و بهره مندی از تسهیلات اینگونه صندوق ها برای راه اندازی مشاغل خرد و درآمدزا و طرح های معیشتی پایدار

•              ارتقاء سطح آگاهی و دانش  مردم محلی از طریق برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی -ترویجی در خصوص موضوعاتی نظیر مدیریت پایدار منابع طبیعی و محیط زیست، کشاورزی پایدار، معیشت های پایدار و جایگزین در مورد اثرات تخریب منابع طبیعی و محیط زیست

•              افزایش همکاری های مردم با ارگان های دولتی و بالعکس (انجام فعالیت های عمرانی با مشارکت مردم و ارگان های دولتی از قبیل : ساخت پل ، بهبود وضعیت آموزشی شامل کف سازی ، هوشمند سازی و شوفاژ کشی مدارس ، بهبود شبکه آب ، بهبود فضای سبز روستایی و ...) 

§        ترویج انرژی های سبز و کاهش تخریب مراتع

§        احیای عرصه های مرتعی تخریب یافته 

§        کنترل فرسایش بادی و کاهش اثرات ناشی از آن

1- مشارکت جوامع محلی در اجرای پروژه های مدیریت منابع طبیعی در سطح شهرستان به طور کاملاً محسوس مشاهده می شود . که این امر در احداث سازه های آبخیز و بندهای خاکی که بسیار هزینه بر نیز می باشد قابل تامل است.

2-در خواست سایر روستاها برای ایجاد صندوق های توسعه روستایی نیز حاکی از موفقیت پروژه در تشکیل این ساختارهای مردم نهاد می باشد .

3- استفاده از تجربیات موفق و درس آموخته های پروژه در راستای تعمیم در سایر مناطق با وضعیت مشابه

4- استفاده از مطالعات انجام شده در سطح مناطق هدف پروژه و نتایج آن در تهیه طرح های توسعه روستایی، برنامه ریزی های شهرستان و اسناد توسعه روستایی

سنجش و ارزیابی خدمات اکوسیستم با توجه به مسائل مالی اغلب مشکل و پیچیده است، به ویژه برای بسیاری از خدمات تنظیمی و حمایتی که مزیت مستقیمی برای انسان نداشته و به راحتی شناسایی نمی شوند .ارزش اقتصادی برای خدمات اکوسیستم به عنوان ارزش ذهنی به شمار می آید، زیرا این ارزش مبتنی بر اولویت های انسانی بوده و براساس شدت این اولویت ها کمی شده است. ارزش غیر مصرفی به موارد اخلاقی مرتبط می شوند و به سه مؤلفه اصلی تقسیم می شوند:ارزش وجودی ، ارزش میراثی و ارزش انسان دوستی

با توجه به آنکه یکی از نکات قابل توجه اجرای این پروژه، نهادینه ساختن الگوهای مشارکتی در سطوح محلی و اجرایی در کلیه مراحل تصمیم گیری، برنامه ریزی و اجرای فعالیت های توسعه پایدار روستایی می باشد، بدون شک با ایجاد روحیه مشارکت و مسوولیت پذیری در میان جوامع محلی و شاهد اثر بخشی مثبت اجرای فعالیت ها بر روی حفاظت و مدیریت پایدار آب و خاک، توسعه و عمران روستایی، رونق وضعیت زندگی در مناطق اجرایی از نظر معیارهای مختلف زیست محیطی، اقتصادی- اجتماعی و ... بوده ایم. همچنین با توجه به آنکه آموزش منابع انسانی و ظرفیت سازی در خصوص رویکردها و برنامه های اجرایی پروژه از همان ابتدای اجرای پروژه در دستور کار قرار گرفته است می توان گفت که  اثربخشی فعالیت ها به پایداری رسیده است.

علاوه بر آن با توجه به آنکه در کلیه فعالیت های اجرایی عنصر پایداری مد نظر بوده است می توان گفت که در منطقه شاهد پایدار بسیاری از فعالیت های معیشتی راه اندازی شده، تغییر نگرش در شیوه های بهره برداری از اراضی کشاورزی و مرتعی و .... می باشیم.

حمایت از پروژه برای شرکت در نمایشگاه های دستاوردهای روستایی در سطح استان به منظور معرفی دستاوردها و محصولات بومی تولید شده توسط جوامع محلی ، بازاریابی فروش محصولات تولیدی توسط جوامع محلی با بهره گیری از پتانسیل ها و دانش بومی اهالی ساکن در مناطق هدف پروژه ، برنامه ریزی برای حفظ و احیای هنر و دانش بومی از طریق معرفی محصولات، صنایع دستی و ....از فعالیت های کلیدی در راستای انتشار بهترین تجارب و آموخته ها در پروژه می باشد. علاوه بر آن همکاری مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی برای انجام پروژه های تحقیقاتی و پایان نامه های دانشجویی در راستای اهداف پروژه نیز از نمونه فعالیت ها در راستای انتشار آموخته ها بوده است.

رکن اصلی در توسعه روستایی به ویژه حفاظت و صیانت از منابع زیست محیطی و عرصه های طبیعی توجه به منابع انسانی و ظرفیت سازی می باشد. بدون شک آگاهی بخشی به منابع انسانی در خصوص اهمیت و بهره گیری از دانش بومی در راستای تحقق این هدف و نیز دستیابی به مشارکت و روحیه همکاری در بین منابع انسانی از طریق بسیج و سازماندهی جوامع محلی می تواند نقش بسزایی در مدیریت پایدار منابع طبیعی داشته باشد.

مدیریت پایدار منابع طبیعی با بهره گیری از دانش بومی و تکیه بر الگوهای مشارکتی بدون داشتن پشتوانه مالی کافی محقق نخواهد بود. بنابراین تلاش در جهت جذب اعتبارات کافی و نیز استفاده از توان مالی سایر دستگاه های اجرایی برای اجرای پروژه ها  امری ضروری است. همچنین به منظور پایداری اقدامات اجرایی لازم است سرمایه اقتصادی در مناطق اجرایی نیز از طریق راه اندازی صندوق های خرد اعتباری، تعاونی های روستایی و راه اندازی مشاغل پایدار ارتقا یابد تا جوامع محلی با تکیه بر پتاسیل مالی خود نیز بتوانند پس از خاتمه مدت پروژه بطور مستقل به تداوم فعالیت ها بپردازند.

حمایت از جوامع محلی و ارائه مشاوره های فنی و بهره گیری از کارشناسان و مشاورین مجرب برای ارائه مشاوره های فنی و تخصصی لازم به جوامع محلی در هر یک از برنامه های اجرایی اعم از بازاریابی و احیای هنرها و صنایع بومی در منطقه و نیز اجرای پروژه های زیست محیطی و احیایی