تعاونی فراگیر دهستان توسعه پایدار چشمه¬ساران
1394/00/00
تاریخ پایان:
استان:
گلستان
شهرستان:
آزادشهر
شهر:
چشمه ساران
شمال :
,
جنوب:
,
شرق:
,
غرب:
,
تعاونی فراگیر دهستان توسعه پایدار چشمه¬ساران، در سال 1394 در منطقۀ چشمه¬ساران حوزه آبخیز تیل آباد شهرستان آزادشهر در استان گلستان با مشارکت جوامع محلی تأسیس و شروع به فعالیت نمود. این شرکت تعاونی با بیش از 200 عضو در زمینه¬های اصلاح و احیای مراتع از جمله کودپاشی، کپه¬کاری، بوته¬کاری، مرمت و بهسازی چشمه¬ها، جنگلکاری با گونه¬های مثمره و کشت و کار گیاهان دارویی از طریق جلب مشارکت جوامع محلی جهت توانمندسازی و ایجاد فرصت¬های جایگزین فصلی و در برخی موارد دائمی تا کنون اقدام به فعالیت نموده است.
- اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان
- اعضای صندوقهای خرد توسعه روستایی منطقه
- کشاورزان، زنان روستایی و سایر جوامع محلی منطقه
تعاونی
فراگیر دهستان توسعه پایدار چشمهساران، در سال 1394 در منطقۀ چشمهساران حوزه آبخیز تیل
آباد شهرستان آزادشهر با مشارکت جوامع محلی شش روستای وامنان، کاشیدار، نراب، تیل
آباد، سیب چال و خوش ییلاق تأسیس و شروع به فعالیت نمود. این شرکت تعاونی هم اکنون
دارای 200 عضو شامل اعضای صندوقهای خرد روستایی (زنان و مردان، کشاورزان،
دامداران، باغداران و غیره) بوده که در زمینههای اصلاح و احیای مراتع از جمله
کودپاشی، کپهکاری، بوتهکاری، مرمت و بهسازی چشمهها، جنگلکاری با گونههای مثمره
و کشت و کار گیاهان دارویی از طریق جلب مشارکت جوامع محلی جهت توانمندسازی و ایجاد
فرصتهای جایگزین فصلی و در برخی موارد دائمی تا کنون اقدام به فعالیت نموده است.
- تولید نهالهای گیاهان مرتعی
- فعالیت های آموزشی، ترویجی و مشارکت های مردمی
- جهت کاهش وابستگی به چوب و هیزم جنگل و مراتع
در بین دامداران به همراه آموزش با استفاده از انرژی نو
- استفاده از
مشارکت بهرهبرداران در حفاظت از عرصههای احیایی و اصلاحی
- بررسی و
پیگیری نمونههای برون استانی عملیاتی حفاظتی جنگل و مراتع
- استفاده از نیروهای مردمی به عنوان قرقبان جهت
حفاظت و پیشگیری از تخریب
-
بوتهکاری، بذرپاشی، کودپاشی و کپهکاری در مراتع
- بازسازی و
بهسازی سازههای آبخیزداری به همراه بوتهکاری و بذرپاشی
- نهالکاری مشارکتی با درختان و درختچههای مثمره و
غیرمثمره
-
توسعه سطح باغات مثمره شامل گیلاس، آلبالو، گردو، گلابی و به
-
افزایش سطح گلستانهای گل محمدی
-
توسعه کیفی وضعیت مراتع از طریق اصلاح و احیای آن با مشارکت دامداران
- توسعه و پیشرفت در صنایع تبدیلی منطقه (مانند گلابگیری
و اسانسگیری)
-
استفاده از مناطق مستعد برای کاشت درختان مثمره مانند گردو، بادام و فندق
- بهرهبرداری و فرآوری از گیاهان دارویی مانند
گل محمدی، گل گاوزبان، اسطوخدوس، زعفران
- بهرهبرداری از زراعت چوب از قبیل سپیدار و صنوبر
-
مبارزه با ملخ پلیسارکوس در مراتع با مشارکت اعضای تعاونی و دامداران
-
مرمت و بهسازی چشمهها جهت استفادۀ بهینه از آب
-
مشارکت در ساخت آب انبار با مشارکت جوامع محلی جهت تأمین بخشی از نیاز آبی در زمان
خشکسالی و کم آبی
- مشارکت در ساخت و توزیع آبشخوارهای فلزی در بین
دامداران
-
برگزاری دوره و کارگاههای آموزشی و ترویجی
-
بازدید از نمونههای استانی و برون استانی
- طراحی، چاپ و توزیع بروشورها و تراکتهای ترویجی در
بین دامداران با هدف ارتقاء آگاهی آنها
استفاده
از پتانسیل مشارکت اعضای صندوق خرد روستایی، زنان و مردان،
کارآفرینان موفق و دارای ایده در کلیۀ طرحها و پروژهها از تصمیمگیری تا اجرای
فعالیت
-
ایجاد فرصتهای شغلی از طریق تولید نهالهای مرتعی
-
ایجاد فرصتهای شغلی از طریق کشت و کار و فراوری گیاهان دارویی
-
ایجاد فرصتهای شغلی از طریق عملیات احیایی و اصلاحی مراتع
- ایجاد فرصتهای شغلی از طریق تغییر الگوهای کشت در
زمینههای کشاورزی و باغداری
- برگزاری کارگاهها و دورههای آموزشی در زمینههای
تشکیل تعاونیها، تشکلها و صندوقهای خرد روستایی
- ساماندهی اعضای تعاونی و جذب افراد جدید در آن
-
بهبود وضعیت مرتع از طریق احیای و
اصلاح
- کاهش اثرات
تخریبی دام با مرمت چشمهها و ایجاد آبشخوارهای بتنی
- تغییر تنوع پوشش گیاهی در مراتع
-
افزایش تولید علوفه مرتعی از طریق بوتهکاری و کپهکاری مراتع
- افزایش
تولید و میزان بهرهوری از گیاهان دارویی
-
بالا رفتن سطح مشارکت بهرهبرداران و جوامع محلی
-
افزایش سطح دانش و آگاهی بهرهبرداران و جوامع محلی به طرق مختلف
-
بالا رفتن حس مسئولیتپذیری ذینفعان در راستای حفاظت از مراتع
-
پیشگیری و جلوگیری از مهاجرت روستا به شهر از طریق مشاغل ایجاد شده
- بهبود وضع درآمدی و معیشتی بهرهبرداران و جوامع
محلی از طرق مختلف
- کاشت
گیاهان روی اراضی شیبدار از طریق عملیاتهای احیایی و اصلاحی و اجرای پروژههای
آبخیزداری جهت جلوگیری از فرسایش
- روند کاهشی
تخریب مراتع از طریق کاهش بوتهکنی با ایجاد فرهنگسازی استفاده از انرژی خورشیدی
- کاشت گونههای درختی در اراضی شیبدار و کم بازده
جهت جلوگیری از شخم و شیار و تغییر کاربری اراضی
تعاونی
فراگیر دهستان توسعه پایدار چشمهساران
تعاونی فراگیر دهستان توسعه پایدار چشمه ساران
در سال 1394 با عضویت دویست نفر از جوامع محلی ساکن شش روستای هدف پروژه عبارتند از: تیل آباد، خوش
ییلاق، سیبچال، کاشیدار، نراب و وامنان در محل اداره منابع طبیعی و آبخیزداری
شهرستان آزادشهر به شماره ثبت 1138 و تاریخ 11/12/94 تأسیس شد. افراد مذکور جزء
جوامع محلی پروژه بودند که در صندوقهای
خرد اعتباری روستاهای خود عضویت داشتند. بیشتر اقدامات و فعالیتهای این تعاونی
فراگیر در بخشی از آبخیز تیلآباد با طول جغرافيایي شرقي ً47، َ17، ْ55 تا 42 ، َ40، ْ55 و عرض جغرافيايي شمال ً22، َ45،
ْ36 تا ً2، َ5، ْ37که مساحتی بالغ بر
48329 هکتار دارد، انجام شده و یا در حال انجام است.
اقلیم
منطقه بر اساس روش آمبرژه، نیمه خشک سرد، به روش دومارتن، نیمهخشک و به روش
دومارتن اصلاح شده، فراسرد میباشد. بارندگي متوسط سالانه حوزه معادل 9/315 ميليمتر
بوده كه ماه اسفند و فصل زمستان به ترتيب پربارانترین ماه و فصل به شمار میروند.
ماه تیر و فصل تابستان نيز كم بارانترین ماه و فصل سال میباشند. دماي متوسط
حوزه نيز معادل 5/11 درجه سانتيگراد محاسبه شده است. تبخير و تعرق پتانسيل حوزه
نیز معادل 3/1662 ميليمتر در سال برآورد گرديده است. |
خاک منطقه عمدتاً لوم با ساختمان دانهای همره
با سنگریزه و سیلتی لومی با ساختمان فشرده همراه با سنگریزه میباشد. |
حداقل
ارتفاع از سطح دریا در منطقه 900 متر و حداکثر آن 2880 متر میباشد. بیشتر منطقه
در حدود 5/96 درصد در ارتفاع 3/1205 قرار گرفته است. ارتفاع متوسط وزني حوزه
برابر 7/1679 است که حدود 4/44 درصد از اراضی را در بر میگیرد. جهت غالب آبخیز
تیل آباد جهت شمال غربی با مساحت 41/8289 هكتار
است که معادل 85/16 درصد جهت غالب منطقه ميباشد. حوزه مورد مطالعه داراي
7 كلاس طبقات شيب بوده كه طبقات شيب 40< درصد داراي بيشترين مساحت تحت پوشش (
5/13052 هكتار و 5/26 درصد) از كل حوزه را در برگرفته و ميزان شيب متوسط وزني
6/25درصد محاسبه شده است. زمان تمرکز حوزه در زیرحوزهها مختلف و به روش کرپیج
بین 64/1 و 15/5 ساعت متغیر است. |
طبق تقسيمات كاربري اراضي فعلي (Land Use) اکثر سطح اراضی حوزه مرتع ، جنگل و اراضی
کشاورزی بوده که به ترتیب مساحت مراتع 3/26004 هكتار
معادل 8/52 درصد و مساحت جنگل 4/15754 هکتار معادل 01/32 درصد و اراضی کشاورزی 2/5398
هکتار معادل 11درصد برآورد گرديده است. |
حجم
سالانه چشمههاي آبخیز تيل آباد بيش از 6/12 ميليون مترمكعب ميباشد كه دبی
متوسط ماهانه بر حسب مترمکعب بر ثانیه در ماه فروردين 43/0 و دی ماه 44/0 بيشترين و در تیر ماه
كمترين 32/0 را دارا ميباشد.
دبي متوسط سالانه رودخانه/ چشمه تيل آباد در ایستگاه هيدرومتري غزنوی- تيل آباد
در سی سال دوره مورد بررسي 4/0 مترمكعب در ثانيه ميباشد. دبي متوسط سالانه
رودخانه نوده كه ايستگاه هيدرومتري مربوطه در پایین دست محدوده مورد مطالعه قرار
دارد، 21/2 مترمكعب و معادل 7/69 ميليون مترمكعب در سال ميباشد كه از مقطع
ايستگاه به شمال منطقه جريان يافته و پس از الحاق با آبدهي رودخانههاي نرماب
(پس پشته) و چهل چاي ( لزوره) از ايستگاه هيدرومتري قره سو ( ارازكوسه) عبور
نموده و به شاخه اصلي گرگانرود ميپيوندد. مسير اصلي رودخانه نوده به موازات
جاده اصلي آزادشهر – شاهرود قرار دارد و كليه رودخانههاي
موجود در شرق و غرب بدان جريان مييابند. ابتداي شاخه اصلي رودخانه با توجه به
آبدهي و طول مسير از روستاهاي گلستان، نراب، كاشيدار و وامنان سرچشمه گرفته و پس
از رسيدن به پل غزنوي و الحاق با رودخانه تيل آباد در مسير جاده ادامه مسير داده
و به سمت شمال جريان مييابد. |
آبدهي متوسط ماهانه رودخانه نوده پس از اندكي كاهش در
ماه آبان 93/1 مترمكعب در ثانيه به تدريج تا فروردين روند صعودي داشته، به طوري كه
حداكثر دبي متوسط ماهانه فروردين 75/4 مترمكعب در ثانيه ميباشد كه يكي از دلايل
آن گرم شدن هوا و ذوب تدريجي برف ارتفاعات بوده و سپس از آبدهي آن به شدت كاسته ميگردد
و به دلیل آبياري اراضي شاليكاري مسير به خصوص در كاهش آبدهي ماهانه رودخانه مؤثر
ميباشند، به طوري كه تير ماه با دارا بودن 76/0 مترمكعب در ثانيه حداقل آبدهي
ماهانه را دارا ميباشد افزايش دبي متوسط ماهانه مرداد و شهريور تا اندازهاي به دليل
كاهش آبياري اراضي كشاورزي مسير و جريان سيلابهاي موسمي تابستانه است كه در كميت
آبدهي ماههاي مذكور تأثيرگذار بوده است.
با توجه به مستعد بودن اراضی به احداث باغهای مثمره، توسعه کشت زعفران و گیاهان دارویی در برخی کشتها تغییر میزان درآمد مردم خصوصاً زعفران مشهود و چشمگیر بوده و موجبات بهبود روزافزون وضع معیشتی مردم را به همراه داشته است.
مالکیت مکان مورد نظر در اختیار اداره کل منابع طبیعی
و آبخیزداری استان گلستان میباشد. لذا کلیۀ فعالیتها و و طرحها در قالب قرارداد
که به تصویب و تأیید کمیته فنی اداره کل رسیده است، به شرکت تعاونی مذکور واگذار
گردیده است. |
با توجه به فعالیتهای مشارکتی
مختلفی که تعاونی فراگیر
دهستان توسعه پایدار چشمهساران در زمینههای مرتبط با
منابع طبیعی انجام داده است، ضمن جلب رضایت، اعتماد و بالا رفتن سرمایه اجتماعی و
انسجام اجتماعی در منطقه شده است، موفق به بهبود معیشت جوامع محلی منطقه بهطور
مستقیم و غیرمستقیم شده است. تولید نهال و بوتههای مرتعی، افزایش پوشش گیاهی در
مراتع و تقویت آن، احیاء و توسعه منابع طبیعی با مشارکت مردم از مهمترین اقدامات
این پروژه محسوب میشود. ضمن این که گسترش هدفمند کشت و کار گیاهان دارویی به ویژه
زعفران نیز از جمله برنامههای شرکت تعاونی مذکور است. همچنین با استفاده از رونق
صنایع دستی و مشاغل خانگی با تسهیلات اندک، باعث ظرفیتسازی و توانمندسازی جوامع
محلی به خصوص زنان عضو صندوق خرد روستایی شده است. به طور کلی اقداماتی همچون احیا
و توسعه مراتع (کپهکاری، بذرپاشی، بذرکاری، کودپاشی، تولید، انتقال و کشت گیاهان
گلدانی مرتعی)، احیاء و مرمت چشمه مرتعی، حفظ و حراست از منابع طبیعی با جذب
قرقبان و نیروی حفاظتی، برگزاری دورههای آموزشی مرتبط با منطقه با هدف بهبود
معیشت، کشت و توسعه گیاهان دارویی و گل محمدی، توسعه جنگلکاری، لایروبی و ذخیره نزولات
آسمانی، توسعه کسب و کار و اشتغال سازگار با محیط و توسعه استفاده از انرژیهای
پاک و نو، از نکات مثبت فعالیتهای اجرایی و موفق تعاونی چشمهساران میباشد.
چالشهای تعاونی چشمهساران را میتوان
در موارد زیر خلاصه نمود: - پایین بودن سطح اعتباری تعاونی که
باعث عملکرد ضعیف آن در ارائه تسهیلات و وامهای کمبهره جهت زمینهسازی ایجاد
مشاغل خانگی خواهد شد. - نداشتن زیرساختهای مناسب چون
جاده دسترسی مطلوب، دوری از مرکز شهرستان و کمبود امکانات مناسب پزشکی، آموزشی و
رفاهی هم میتوان به این مشکلات افزود. - نداشتن مجوز بسیاری از فعالیتها
با توجه به جامع بودن نوع اقدامات قابل انجام توسط تعاونیها مثل فرآوری گیاهان
دارویی - عدم آشنایی اعضاء تعاونی با اصول
و قوانین تعاونیها - از جمله مشکلات مردم منطقه میتوان
به نداشتن بازار مناسب برای فروش محصولات تولیدی جوامع محلی اشاره کرد. |
- عدم آشنایی و آگاهی جامع مردم روستایی با مهارتهای
کشاورزی و باغداری سازگار با منطقه
تعاونی مذکور با اقدامات زیر میتواند
بخشی از مشکلات و چالشها را کم و حل نماید: - برگزاری دورههای آموزشی برای
اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل و دورههای آموزشی مرتبط با نیاز جوامع محلی بهمنظور
آموزش اصول صحیح کشاورزی و دامپروری و سایر مشاغل - افزایش ارائه تسهیلات کمبهره به
افراد دارای ایده و آینده کارآفرینی - زمینهسازی فروش محصولات دارویی و
غیردارویی تولیدی جوامع محلی توسط تعاونی و رفع بخشی از مشکلات آنها - توسعه مهارت شغلی زنان روستایی جهت
کاهش وابستگی خانوارها به عرصههای منابع طبیعی -فراهم آوردن بازار مناسب برای
تولیدات و محصولات تولیدی و برقراری ارتباط تولیدکننده و مصرفکننده و حذف دلالها - بسترسازی برای فعالیتهای
اکوتوریسم و گردشگری |
- ترویج استفاده از گونههای مناسب و مقاوم به کمآبی
برای کشاورزی و استفاده از گونههای مقاوم به کم آبی با صرفه اقتصادی بالا در اراضی
دیم به جای کشتهای کم درآمد
با
توجه به سیاستگذاریهای اخیر سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در راستای
واگذاری طرحها و پروژههای کوچک و در برخی موارد متوسط به جوامع محلی در قالب
تشکیل تعاونیهای فراگیر، با اهداف دستیابی به مدیریت مشارکتی منابع طبیعی، حفظ،
احیاء و توسعه منابع طبیعی، بهبود سطح درآمد با لحاظ نمودن شاخصهای توسعه پایدار
در سال 1394 شروع به فعالیت نموده است.
با توجه به وظایف پیشبینی
شده و مأموریت برنامههای مشارکتی تعاونی مذکور، احیاء
و توسعه مراتع (کپهکاری، بذرپاشی، بذرکاری، کودپاشی، تولید، انتقال و کشت گیاهان
گلدانی مرتعی)، احیاء و مرمت چشمههای مرتعی، حفظ و حراست از منابع طبیعی با جذب
قرقبان و نیروی حفاظتی، برگزاری دورههای آموزشی مورد نیاز با هدف بهبود معیشت و
اقتصاد خانواده، کشت و توسعه گیاهان دارویی چون گلگاوزبان و گل محمدی، توسعه
جنگلکاری با گونههای مثمره و غیرمثمره، توسعه زراعت زعفران، لایروبی و ذخیره نزولات
آسمانی در راستای بهرهگیری صحیح از آب تولیدی، توسعه کسب و کار و اشتغال سازگار
با محیط، توجه به دانش بومی جوامع محلی و بکارگیری آن در برنامهها و فعالیتها، ترویج
و فرهنگسازی استفاده از انرژی های نو و پاک، از مهمترین فعالیتهای اصلی آن بوده است.
با توجه به اهدف اصلی تأسیس
و راهاندازی تعاونی فراگیر چشمهساران میتوان بیان نمود:
1- ترويج و
تحكيم مشاركت، همكاري و تعاون عمومي بین اعضاء و جوامع محلی و شرکت تعاونی
2- استفاده از
نیروهای محلی در کلیه مراحل مختلف یک پروژه (از ابتدا تا انتهای هر پروژه)
3- تأمين
نيازهاي مشترك اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي اعضاء و كمك به تحقق عدالت اجتماعي.
بهبود شاخصهای
توسعه انسانی
4-
سعی در بهبود وضعیت مراتع از طریق روشهای احیایی و اصلاحی مراتع و بکارگیری دانش
بومی به عنوان مکمل دانش رسمی
5- ایجاد
فرصتهای شغلی برای اعضای تعاونی، با هدف ایجاد شغل جایگزین جهت کاهش دامداری و
فشار دام بر مرتع و حفظ عرصههای منابع طبیعی
6- استفاده از انرژهای نو نظیر انرژی گازی،
انرژی خورشیدی و انرژی بادی و غیره (مانند توزیع پنلها و آبگرمکنهای خورشیدی در
بین جوامع محلی) با هدف کاهش آلودگی محیط زیست و حفظ مرتع
دستیابی
با هدف مدیریت مشارکتی منابع طبیعی و توسعه روستایی با تشکیل بسیج جامعه محلی،
پیاده کردن روش مطالعاتی PRA، اقدامات
اجرایی منابع طبیعی، توسعه کسب و کار و معیشت پایدار، استفاده از جوامع محلی در کلیه سطوح تصمیمگیری چون برنامهریزی،
اجرا و نظارت پروژههای تعاونی (حضور داوطلبانه و مشارکت جوامع محلی در مکانیابی
پروژههای مورد اجرای تعاونی با توجه به شناخت منطقه، حضور داوطلبانه و مشارکت
جوامع محلی در پروژههای مختلف مورد اجرا توسط تعاونی فراگیر)، ارائه پروژه کسب و کار و معیشت پایدار، دراختیار
قرار دادن نهاده بین مردم با قیمت پایین با هدف بهرهمندی مناسب و صحیح مردم از
نهادهها و تقویت درآمد تعاونی با اخذ مبالغ پایین از نهادهها در حالت مقایسه با
قیمتهای موجود در بازار، روشهای معمولی است که تعاونی مذکور در پیشبرد اجرای
فعالیتهایش بهره برده است.
اجرای
اقداماتی در راستای احیاء، توسعه و حفظ منابع طبیعی به عنوان نقاط مشترک، و
مطالعه وضع موجود منطقه، نیازسنجی اقدامات بر اساس خواسته و نیاز مردم، استفاده از
نیروی کارگری داوطلبانه و غیرداوطلبانه مردمی در اجرای و نظارت پروژهها، بالابردن
احساس تعلق مردم به پروژهها، توجه به مشارکت مردم و معیشت آنان، فراهم نمودن
اشتغال پایدار استفاده از کشتهای جایگزین در زراعت، به عنوان تفاوتهای دانش بومی
ارائه شده با روشهای معمول است.
بلی،
موفقیت در مشارکت در خصوص اقدامات متناسب منابع طبیعی، اشتغال و تشکیل صندوقهای
خرد اعتباری، کشت گیاهان دارویی، توزیع نهال مثمره و یونجه باعث بازدیدهای مکرر
جوامع محلی سایر استانها و شهرستانها از اقدامات تعاونی شده است. به منظور آشنایی
با روند اقدامات انجام شده تعاونی و پروژههای دیگر، اعضای تعاونی و هیأت مدیره و
جوامع محلی بازدیدهای خارج از استان و بالعکس انجام شده است. تهیه بروشور و نشریههای
مختلف و رقابت در زمینه کسب تعاونی برتر در سطح کشور و شرکت در همایشهای مختلف به
منظور معرفی اقدامات و فعالیتها، از جمله فعالیتهای اجرایی در تعاونی مذکور است.
1- شرکت تعاونی زعفرانکاران گلستان
2- صندق خرد اعتباری روستای تیلآباد
3- صندق خرد اعتباری روستای خوش ییلاق
4- صندق خرد اعتباری روستای کاشیدار
5- صندق خرد اعتباری روستای نراب
6- صندق خرد اعتباری روستای وامنان
7- صندق خرد اعتباری روستای سیب چال
1- اداره کل منابع طبیعی
و آبخیزداری استان:
2- اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان
اداره
کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان به عنوان کارفرما در این بخش و تعاونی فراگیر
دهستان توسعه پایدار چشمهساران به همراه صندوقهای خرد اعتباری روستاهای هدف به
عنوان مجری اجرای طرحها و پروژههای مختلف مشارکتی در شهرستان ایفای نقش میکنند.
اثرات اقتصادی – اجتماعی ( از جمله فرهنگی)
1- فراهم آوردن بستر اشتغال برای جوامع محلی
2- توانمندسازی و ارتقاء دانش جوامع
محلی با هدف بهبود درآمد و معیشت
3- افزایش اعتماد مردم نسبت به یکدیگر
و همچنین به دولت
4- افزایش توسعه باغات و کشت گیاهان
دارویی و تأمین بخشی از معیشت مردم
5- توجه به دانش بومی و بروز کردن آن
بهمنظور استفاده از آن به عنوان منبع درآمد مانند صنایع دستی
6- افزایش احساس تعلق نسب به حفظ
پروژههای اجرایی
7- افزایش تعامل دوسویه بین مردم و ادارات مرتبط
خصوصاً اداره منابع طبیعی
بهبود وضعیت منابع طبیعی و آبخیزداری
1- افزایش فرهنگ حفظ منابع طبیعی در بین جوامع محلی
2-
افزایش تابآوری و کاهش آسیبپذیری مردم در برابر مخاطرات طبیعی چون خشکسالی و
تغییر اقلیم
3-
افزایش پوشش مراتع از طریق فعالیتهایی همچون کپهکاری، بذرپاشی، عملیات ذخیره نزولات
آسمانی و کودپاشی
4-
اجرای صحیح مدیریت چرا در جهت تقویت پوشش گیاهی مراتع
5-
حفظ عرصههای جنگلی و توسعه آن از طریق جنگلکاری با گونههای مثمره و غیرمثمره
6- حفظ خاک و جلوگیری از تخریب و فرسایش با توسعه
پوشش گیاهی به ویژه بر روی اراضی شیبدار
1-
ایجاد شغل پایدار با توسعه باغات و نهال مثمره از طریق توزیع نهال در بین جوامع
محلی (عضو و غیرعضو)
2-
پیگیری و اعلام آمادگی مشارکت دامداران غیرعضو تعاونی در جهت احیا
و اصلاح مراتع و توسعه مرمت چشمههای مرتعی
3- به مشارکت گرفتن جوامع محلی به ویژه زنان روستایی
و ایجاد فرصتهای شغلی در زمینههای مختلف اعم از تولید، توزیع و کاشت نهال، رونق
صنایع دستی در منطقه، فرآوری گیاهان دارویی
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر کاهش تخریب سرزمین دارد؟ تخریب سرزمین به عوامل انسانی و یا طبیعی اطلاع می شود که در دراز مدت موجب کاهش قابلیت تولید خاک می گردند
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر حفظ تنوع زیستی دارد؟
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر تعدیل و یا سازگاری با اثرات تغییر اقلیم دارد؟ منظور از تغییر اقلیم در این سند کلیه اقداماتی است که موجب کاهش انتشار کربن اتمسفری و یا افزایش ترسیب یا ذخیر کربن در پوشش گیاهی و خاک می گردد. توسعه پوشش گیاهی از اقدامات شاخص ترسیب کربن در بخش منابع طبیعی می باشد.
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر ارتقاء تاب آوری عوامل انسانی و طبیعی مرتبط دارد؟ منظور از تاب آوری قابلیت حفظ کارکرد سیستم در مواجه با یک شوک و یا ننش ناشی از عوامل اقلیمی و یا انسانی می باشد.
بررسی
اسناد و مدارک در تعاونی حاکی از درآمد مناسب فعالیتها و افزایش نسبی سطح معیشتی
و توانمندی جوامع محلی به ویژه از طریق کشت گیاهان دارویی، بوده است. به بیان
دیگر، نسبت سود به هزینه نشان از روند صعودی چرخۀ اقتصادی و مالی در این تعاونی میباشد.
بلی، کلیه
اقدامات به واسطه مشارکت مردم و احساس تعلق آنان انجام شده است. این مشارکت با
تغییر دیدگاه و نگرش مردم بومی در منطقه اتفاق افتاده است. به طوری که در برخی
موارد جوامع محلی با ارائه ایده خلاقانه آمادگی مشارکتی خود را به تعاونی اعلام
داشتهاند. لذا این دانش بومی پایدار است چرا که، مردم ضمن پی بردن به اهمیت حفظ
عرصههای منابع طبیعی و کاهش وابستگی آنان به منابع طبیعی، تغییرات الگوی کشت به
سوی کشت و کار گیاهان دارویی روی آورده و این امر فرصتهای شغلی را در مراحل کاشت،
داشت و برداشت و همچنین فرآوری محصولات و عرضه به بازارهای محلی، منطقهای و ملی
به وجود آورده است. لذا مشارکت، با آگاهی جوامع محلی از منافع شخصی خود در فعالیتها
و پروژهها، دوچندان شده است.
بر
اساس اقدامات انجام شده در تعاونی که شالوده آن حضور و مشارکت مردم در کلیه مراحل
است، این تعاونی به عنوان تعاونی برتر طی دو سال متوالی در سطح کشور معرفی شده
است. تعاونیهای بسیاری از شهرستانها و استانها نیز بازدیدهای مکرری از اقدامات
و شیوه انجام کار این مرکز داشتهاند.
نوع اقدامات، نحوه و شیوه عمل تعاونی در شهرستانهای
مجاور چون گالیکش، مراوهتپه و گنبد به عنوان الگوی موفق در حال پیادهسازی است. در
خارج استان نیز برخی از استانها مانند خراسان شمالی، مازندارن، کرمانشاه بازدیدی
جهت الگوبرداری از تشکیلات تأسیس شده صورت گرفته است.
بلی،
1- هماهنگی و همکاری در
بازدیدهای برون استانی اعضای هیأت مدیره و عادی از الگوهای موفق استانهای دیگر از
جمله قمصر کاشان و اشکورات گیلان
2- حضور مدیر عامل تعاونی
در همایشهای تخصصی همچون تعاون، راه سوم اقتصاد با موضوع تعاون، کشاورزی و روستا
در هتل المپیک تهران
3- دریافت لوح تقدیر از فرماندار شهرستان آزادشهر به
عنوان تعاونی برتر شهرستان در سال 96
محلی
کدام شهر و شهرها
سایر استانها(کدام استان و استانها)
خاور میانه (کدام کشور یا کشورها)
سایر کشورهای نقاط جهان(کدام کشور یا کش.رها)
1- عدم استفاده از پتانسیلهای معیشتی موجود
در منطقه: فراهم آوردن اشتغال پایدار و متناسب با منابع طبیعی برای افراد مختلف در
روستا
2- سطح پایین بهرهگیری از مشارکت جوامع محلی
در اجرای پروژهها: فراهم آوردن مشارکت مردم در کلیه مراحل اجرای فعالیت و افزایش
قدرت تصمیمگیری جوامع محلی و اظهار نظر آنها
3- سطح اعتماد و انسجام اجتماعی پایین در بین
جوامع محلی و دستگاههای اجرایی: فراهم آوردن اعتماد بین جوامع محلی و نیز افزایش اعتماد
به مسئولین و افزایش تعامل دوسویه بین مردم و جوامع محلی و همچنین افزایش اعتماد
به نفس در مشارکت اجتماعی
4- پایین بودن سطح مسئولیتپذیری جوامع محلی
در امر حفاظت و احیای عرصههای طبیعی: تغییر نگرش بهرهبرداران در امر مدیریت
مراتع و ترغیب و بالا بردن انگیزه در بین آنها در راستای حفاظت، احیاء و اصلاح
مراتع
5- کم رنگ بودن همکاری و مشارکت جوامع محلی و
سازمانها: فراهم کردن مشارکتهای بین سازمانی و افزایش تعامل بین جوامع محلی و
سازمانهای ذیربط
6- عدم وجود تشکل، صندوق خرد روستایی و
تعاونی مرتبط با منابع طبیعی: تشکیل گروههای توسعه روستا و سازماندهی جوامع محلی
در قالب صندوقهای خرد روستایی و تعاونی منابع طبیعی
7- عدم آگاهیرسانی در قالب جلسات و دورههای آموزش
مرتبط: افزایش آگاهی و تقویت ظرفیت گروههای
توسعه روستایی و جوامع محلی از طریق جلسات و دورههای آموزشی و ترویجی متعدد
1- عدم مشارکت یا سطح پایین جوامع محلی در طرحها
و پروژههای اقتصادی منابع طبیعی و آبخیزداری: بکارگیری جوامع محلی در قالب انعقاد
قرارداد تعاونی با اداره کل منابع طبیعی در راستای تأمین بخشی از منابع معیشتی
مردم
2- عدم شرایط لازم در ارائه تسهیلات بانکی با
سود اندک به جوامع محلی: با راهاندازی صندوقهای خرد روستایی و تعاونی مذکور
زمینه برای دریافت تسهیلات کم بهره در جهت رونق مشاغل خانگی و جایگزین دامداری به
وجود آمده است.
3- عدم کاربری صحیح اراضی کشاورزی و درصد سودآوری
پایین برای جوامع محلی: توزیع گونههای مثمره جهت کاشت بر روی اراضی شیبدار و
همچنین تغییر الگوی کشت در بخش زیادی از اراضی کشاورزی به گیاهان داویی مانند گل
محمدی، زعفران، گل گاوزبان
1-
سازگاری پایین فعالیتهای اصلی جوامع محلی به ویژه کشاورزی و دامداری با شرایط و
پتانسیل محیطی: سازگار نمودن کشاورزی و دامداری سنتی با منابع محیطی از طریق ایجاد فرصتهای شغلی مناسب و رونق مشاغل
خانگی و تغییر الگوی کشت
2-
رواج دامداری سنتی در بین مردم بومی: پایین آمدن سطح دامداری سنتی از طریق رونق
فرصتهای جایگزین و اقتصادی با ارائه تسهیلات کم بهره
3-
سطح پایین عملیات احیایی و اصلاحی در مراتع: توسعه و ارتقای سطح پوشش گیاهی در
مراتع از طریق احیاء و اصلاح مراتع و جلوگیری از تخریب به کمک مشارکت مردمی
4-
رها بودن اراضی شیبدار در منطقه و شرایط برای فرسایش: اجرای درختکاری مثمره و همچنین کشت یونجه در
اراضی شیبدار با دو اصل درآمدزایی و جلوگیری از فرسایش
5-
عدم استفاده و بهرهگیری از دانش بومی در فعالیتها: احیای دانش بومی در منطقه و
استفاده از آنها به عنوان مکمل دانش رسمی در اجرای موفق برنامهها
6-
عدم وجود مشاغل جایگزین به ویژه برای زنان روستایی: ترویج مشاغل خرد درآمدزا با
حمایت تعاونی
7-
وابستگی مضاعف به مراتع در جهت امورات زندگی و معیشتی: ترویج فرهنگ استفاده از انرژیهای
نو و کاربردی آن جهت جلوگیری از تخریب مراتع
8- عدم برگزاری نمایشگاه در جهت ارائه محصولات بومی و
محلی: برگزاری نمایشگاه به عنوان فرصتی مناسب برای عرضه و معرفی محصولات مختلف
روستایی منطقه با حمایت تعاونی