طرح پارک جنگلی سراب گاماسیاب
1380/07/04
تاریخ پایان:
1394/00/00
استان:
همدان
شهرستان:
نهاوند
شهر:
نهاوند
شمال :
257362 , 3770952
جنوب:
257764 , 3770291
شرق:
258047 , 3770432
غرب:
257416 , 3770480
امروزه صنعتی شدن، شهری شدن و افزایش مشغله های زندگی سبب تقاضای چشمگیر برای مراجعه به محیطهای طبیعی و به طبع آن نیاز به تفرج شده است. پارکهای جنگلی طبیعی از جمله مناطق طبیعی تامین کننده نیازهای تفرجی انسان هستند. یک سیستم تفرجی برای آن که بتواند پاسخگوی نیازهای مراجعه کنندگان باشد، باید بر مبنای نیازهای مختلف تفرجی گروههای استفاده کننده ساخته شود. در منطقه گاماسیاب ، با توجه جنگلکاری انجام شده که توسط اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان نهاوندو مدیریت و نگهداری پس از آن و همچنین ظرفیت های بسیارخوب از نظر وجود چشمه ها و شرایط را برای معرفی این منطقه به عنوان یک طرح الگویی فراهم نموده است. هدف از اجرای طرح، ایجاد یک پارک جنگلی، توسعه فضای سبز و صیانت از گونه های موجور و ایجاد منطقه ای برای رفع نیاز های تفرجی رو به افزایش مردم شهرستان نهاوند و استان همدان و حتی سایر استان های همجوار و جذب توریست می باشد.
حق مالکیت
طرح فوق، مربوط به دولت می باشد زیر نظر اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان و مجری طرح اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان نهاوند می باشد
حطرح فوق با تصویب در کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان عملیات اجرایی آن توسط اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان نهاوند انجام شده است
علاوه بر موارد فوق از نظر گردشگری و جذب گردشگر نیز منطقه اجرای طرح ،امکان برنامه ریزی و بهره برداری را هم دارد.
طرح پارک جنگلی گاماسیاب با حفاظت و توسعه پوشش گیاهی (جنگلی و مرتعی) و حفظ بستر منابع طبیعی و حفظ آب و خاک و کاهش فرسایش خاک و از طرفی دستیابی به هدف نهایی توسعه پایدار نقش دارد.
از طرفی با مدیریت صورت گرفته و جلوگیری از تخریب و آتش سوزی در منطقه امکان حفظ ، صیانت و زادآوری گونه های موجود فراهم آمده است.
احیاء اراضی منطقه اجرای طرح و مخصوصا اراضی مستعد کشت در منطقه که در
اثر چرای بیش از حد یا دیگر عوامل انسانی و محیطی تخریب گردیده بود از طریق کاشت نهال ، قرق منطقه و همچنین غنی سازی زیراشکوب ، انجام گرفته است
از آنجا که طرح پارک
جنگلی گاماسیاب در شهرستان نهاوند با هدف نگهداری و احیاء و توسعه جنگل گاماسیاب،
گسترش فضای سبز، افزایش امکانات تفریحی و افزایش بهره وری تفرجگاهی و ... انجام میگیرد،
محدوده این طرح در شهرستان نهاوند در قالب طرحهای توسعه جنگل با نهال و بذر، و نگهداری
جنگل و طرحهای گردشگری احیاء و توسعه مییابد.
بهره برداری از گیاهان دارویی و استحصال چوب منطقه به دلیل مدیریت اعمال شده به منظور جلوگیری از تخریب انجام نمی شود و از سایر پتانسیل های موجود در منطقه مانند اکوتوریسم، آب خارج شده از منطقه استفاده می شود.
نهال ها و گونه های کشت شده جهت اجرای طرح مقاوم و سازگار با شرایط آب و هوایی و اکولوژیکی منطقه و همچنین دارای مقاوت بسیار بالا به آفات و سرما بوده و مقاوم در برابر خشکی میباشند.
اجرای این طرح در قالب
چندین پروژه شامل کاشت،نگهداری و قرق با به کارگیری نیروی انسانی مورد نیاز از بین اهالی روستاهای همجوار محدوده طرح مذکور و از طریق آموزش و ترویج و افزایش سطح آگاهی و جلب مشارکت جوامع محلی انجام گرفته است.
مشارکت جوامع محلی،
مردم روستا و روستاهای همجوار منطقه در مراحل کاشت، نگهداری و ... و توسعه طرح از اهداف
اجرای طرح بوده است.
اجرای طرح پارک جنگلی
گاماسیاب با افزایش سطح جنگلها و نگهداری مراقبت از آنها خود باعث مهار
ریزگردها، مهار سیلابها و افزایش سطح آبهای زیرزمینی و کنترل فرسایش و رسوب و
...میشود که به نوعی تمام این عوامل نقش مهم و مستقیمی با افزایش تولیدات و بهبود
وضعیت اقتصادی اهالی منطقه دارند.
طرح پارک جنگلی گاماسیاب شهرستان نهاوند میتواند جهت افزایش سطح
آگاهی و مشارکت جوامع محلی استفاده گردد و از این پتانسیل نیز استفاده شده است همچنین امکان و شرایط برگزاری تورهای آموزشی ، تحقیقاتی و مطالعاتی و برگزاری کلاس های آموزشی برای گروههای هدف (دانشجویان و جوامع محلی و بهره برداران) را دارا می باشد.
اجرای طرح پارک جنگلی
گاماسیاب با افزایش سطح جنگلها و نگهداری ومراقبت از آنها باعث مهار
ریزگردها، مهار سیلابها و افزایش سطح آبهای زیرزمینی و کنترل فرسایش و رسوب و
...میشود . توسعه جنگل در محدوده
طرح باعث بهبود وضعیت اکوسیستمهای منابع طبیعی و علی الخصوص تجمیع رواناب های سطحی و جلوگیری از وقوع سیلاب رادر پی خواهد داشت و تبع آن تغذیه منابع آب زیر زمینی نیز انجام خواهد گرفت.
بغیر از فوائد و تاثیرات مثبت اکولوژیکی که ذکر شد از نظر اکوتوریسم و جذب گردشگر نیز به عنوان الگویی در منطقه می باشد.
قطعاً از نظر اقتصادی با رونق گرفتن منطقه از نظر جذب گردشگر و درامدهای حاصله از آن و همچنین مشارکت جوامع محلی درکاشت و نگهداری از جنکل کاری ایجاد شده موجب تقویت سطح معاش خانواده های محلی خواهد داشت که ازنظر اجتماعی و عدم مهاجرت از منطقه تاثیر بسزایی دارد.
اجرای طرح پارک جنگلی
گاماسیاب با افزایش سطح جنگلها و نگهداری ومراقبت از آنها باعث مهار
ریزگردها، مهار سیلابها و افزایش سطح آبهای زیرزمینی و کنترل فرسایش و رسوب و
...میشود . توسعه جنگل در محدوده
طرح باعث بهبود وضعیت اکوسیستمهای منابع طبیعی و علی الخصوص تجمیع رواناب
های سطحی و جلوگیری از وقوع سیلاب رادر پی خواهد داشت و تبع آن تغذیه
منابع آب زیر زمینی نیز انجام خواهد گرفت حفظ تنوع پوشش گیاهی و ذخایر ژنتیکی موجود، حفاظت آب - حفاظت خاک- تلطیف هوا
طرح پارک جنگلی سراب
گاماسیاب شهرستان نهاوند/ سال شروع طرح 1380
پارک جنگلی گاماسیاب واقع در جنوب استان همدان شهرستان نهاوند، شامل رویشگاههای جنگلی و مرتعی بوده و همچنین، وسعت این حوزه 58/228 هکتار میباشد.
با توجه به تقسیم بندی اقلیم در کشور
از نظر علمی جزء منطقه نیمه خشک
و سرد و گونه های طبیعی موجود شامل زرشک،زالزالک،نسترن وحشی و بید می باشدپوشش گیاهی منطقه دارای 4 تیپ عمده بوده 1- خانواده
گرامینه و چمنی 2- گیاهان بوته ای کوهستانی 3- خانواده لگومینوز و گرامینه عمدتاً
گون و بروموس |
خاک منطقه در نقاط کم شیب عمیق تا نیمه عمیق و از نظر مواد غذایی غنی می باشد بافت خاک شنی لومی تا لومی و در بعضی نقاط رسی لومی می باشد. رنگ خاک قهوه ای روشن و در طبقات پایین روشن و آهکی می باشد خاک اراضی کم شیب همراه با انواع قلوه سنگ های کوچک و بزرگ و سیلابی می باشد که به وسیله سیلاب از دامنه های پرشیب آورده شده. |
حداقل ارتفاع منطقه از سطح دریا 1700 متر و حداکثر آن 2600 متر است حداقل شیب صفر و حداکثر 70درصد می باشد جهت عمومی شیب شمالی است که دارای دامنه هایی با جهات غربی ، شرقی ، جنوبی دیگر بوده. |
عرصه منطقه پوشیده از انواع گونه های گیاهی مهاجم بوده و بر اثر چرای مفرط عرصه در گذشته وارد منطقه شده ولی در حال حاضر با اجرای قرق در چند سال اخیر وضعیت پوشش گیاهی بسیار مطلوب در سطح عرصه دیده می شود پوشش گیاهی منطقه دارای 4 تیپ عمده می باشد 1- خانواده گرامینه و چمنی 2- گیاهان بوته ای کوهستانی 3- خانواده لگومینوز و گرامینه عمدتاً گون و بروموس 4- اراضی صخره ای فاقد پوشش گیاهی.
آب منطقه طرح از رودخانه سراب که مهمترین منبع آب در منطقه هست تأمین می شود
با توجه به نزدیکترین ایستگاه
هواشناسی سینوپتیک میزان بارش سالانه منطقه 350 میلیمتر ، متوسط حداقل دمای
سالانه 5- و متوسط حداکثر دمای سالیانه 7/33
درجه سانتیگراد، میانگین دمای سالانه 8/12 درجه سانتی گراد می باشد. جهت وزش باد
غالباً جنوب غربی است
|
وجود گونه های طبیعی و کم یاب در منطقه ، - وجود جاذبه های طبیعی و جنگلی، - وجود منابع آب کافی، |
-رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال
وجود دام مازاد ، تخریب و تصرف اراضی ، مسیر کوچ عشایر که باعث تخریب عرصه های جنگلی می شود و همچنین باتوجه به شرایط منطقه کم بودن سطح درآمد بهره برداران از سایر مشکلات منطقه می باشد.
قرق
منطقه، کاهش دام، جلوگیری از آتش سوزی، کاشت گونه های جنگلی و مرتعی
بومی که در اثر اجرای طرح مرافع گردیده اند و همچنین تقویت جوامع محلی و بهبود شرایط اقتصادی اهالی منطقه.
جلوگیری از تخریب ، بهبود شرایط اکوسیستم جذب و توسعه گردشگری، تغییر معیشت مردم ساکن در منطقه، ایجاد امکانات تفرجی در منطقه.
کشت
گونه های بومی و پایه و سازگار با شرایط منطقه وتوسعه فضای سبز با استفاده از گونه های زرشک، زالزالک و نسترن وحشی، قرق تناوبی مناطق کشت شده در راستا حفظ گونه های موجود و کشت شده،
اجرای سیستم چرای تناوبی در منطقه، کاشت گونه های بومی با نیاز آبی کم، مبارزه بیولوژیکی با آفات و بیماری ها در منطقه، ایجاد عملیات آبخیزداری در منطقه.
هدف از اجرای طرح ایجاد یک پارک جنگلی برای پاسخگویی به نیاز های تفرجی رو به افزایش مردم منطقه و سایر نقاط همجوار و جذب توریست می باشد.که برهمین اساس گونه های سازگار با شرایط اکولوژیکی در منطقه کشت و نگهداری و آبیاری آنها انجام گرفته است.
قرق و جلوگیری از تخریب نهال های کشت شده و گونه های طبیعی موجود
جلوگیری از فرسایش و رواناب با توجه به منابع آب موجود در منطقه و استفاده بهینه از منابع آب و ذخیره منابع آب زریزمینی و همچنین برنامه ریزی در جهت جذب گردشگر باتوجه به پتانسیل موجود
بله - برگزاری تورهای آموزشی در سطح شهرستان و استان و معرفی منطقه از طریق اداره میراث فرهنگی و گردشگری بمنظور جذب گردشگر
1-مشارکت ، تعاونی فراگیر شهرستان (همیاران گرین نهاوند)
2-مشارکت مردم منطقه در اجرای طرح
1- اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان نهاوند
2-اداراتی مانند فرمانداری، جهاد کشاورزی، شوراهای اسلامی، نیروی انتظامی، سپاه،
3-امور آب شهرستان نهاوندنقش دست اندرکاران:
امور آب و جهاد کشاورزی شهرستان نهاوند: صدور مجوز و تامین آب
تعاونی فراگیر ، سپاه و شوراهای اسلامی : مشارکت در قرق منطقه و مشارکت در کاشت نهال و توسعه و ایجاد فضای سبز
فرمانداری و نیروی انتظامی : برقراری امنیت منطقه
میراث فرهنگی وگردشگری: تامین زیرساخت های موردنیاز بمنظور جذب گردشگر و آموزش های لازم به مردم منطقه
اثرات اقتصادی – اجتماعی ( از جمله فرهنگی)
1- جذب گردشگر که باعث توسعه و بالا بردن درآمد مردم منطقه شده است
2- کاهش فرسایش و بهبود کمی و کیفی وضعیت آب و خاک منطقه
3- اثرات اقتصادی و اجتماعی ناشی از اجرای طرح
بهبود وضعیت منابع طبیعی و آبخیزداری
1- تهیه امکانات برای حداکثر استفاده بردن عموم از طبیعت بوسیله تأسیس و ایجاد پارک های جنگلی و تفرجگاه های عمومی
2- حفاظت، نگهداری از عرصه های طبیعی و حفظ گونه های کمیاب3- جلوگیری از فرسایش و تغذیه منابع آب زیرزمینی
4- جلوگیری از وقوع سیلاب
1-ایجاد سایت های پرورش ماهی در خارج از محدوده طرح
2-توسعه باغات با توجه به توان منطقهبه اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر کاهش تخریب سرزمین دارد؟ تخریب سرزمین به عوامل انسانی و یا طبیعی اطلاع می شود که در دراز مدت موجب کاهش قابلیت تولید خاک می گردند
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر حفظ تنوع زیستی دارد؟
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر تعدیل و یا سازگاری با اثرات تغییر اقلیم دارد؟ منظور از تغییر اقلیم در این سند کلیه اقداماتی است که موجب کاهش انتشار کربن اتمسفری و یا افزایش ترسیب یا ذخیر کربن در پوشش گیاهی و خاک می گردد. توسعه پوشش گیاهی از اقدامات شاخص ترسیب کربن در بخش منابع طبیعی می باشد.
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر ارتقاء تاب آوری عوامل انسانی و طبیعی مرتبط دارد؟ منظور از تاب آوری قابلیت حفظ کارکرد سیستم در مواجه با یک شوک و یا ننش ناشی از عوامل اقلیمی و یا انسانی می باشد.
خیر
بله- باتوجه به نقش اجرای طرح در جلوگیری از تخریب منطقه و حرکت در جهت تبدیل شدن به کلیماکس و همچنین اثرات آن بر رونق تولیدکه باعث افزایش درآمد ساکنان طرح می گردد، لذا اثر بخشی پایداری می تواند داشته باشد.
بله-در سراب های فارسبان و گیان از تجربیات سراب گاماسیاب استفاده شده است
بلی – اقداماتی که از سوی سایر دستگاه های صورت گرفته مانند: احداث جاده های دسترسی، انتقال سیستم برق، تأمین آب آشامیدنی مورد نیاز، احداث پارکینگ، احداث نمازخانه، تهیه و نصب تابلو های راهنما، احداث سرویس های بهداشتی، احداث آتش بر، تهیه و نصب سطل های زباله، احداث آلاچیق، احداث پل.
محلی
کدام شهر و شهرها
سایر استانها(کدام استان و استانها)
خاور میانه (کدام کشور یا کشورها)
سایر کشورهای نقاط جهان(کدام کشور یا کش.رها)
باتوجه به مشکل اقتصادی موجود در منطقه استفاده از افراد بومی جهت اجرای پروژه ورونق اقتصاد خانوار
با توجه محدودیت منابع مالی استفاده از ظرفیت سایر دستگاههای دولتی مانند میراث فرهنگی و گردشگری،سازمان بسیج سازندگی سپاه اقدام شده است
جلوگیری از فرسایش خاک که از مهمترین چالش های منطقه بوده افزایش سرانه فضای سبز، حفظ گونه های پایه ، ایجاد جاذبه های طبیعی وحیات وحش در
انسجام پروژه های مختلف لحاظ و در قالب طرح جامع مدیریت بهره وری پارک جنگلی برنامه ریزی و اجرا گردیده است.