طراحی و اجرای سازههای آبخیزداری به صورت مشارکتی بین آقای عطا محمدی و اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان سنندج سال اجرا 1399
1399/06/05
تاریخ پایان:
1399/08/05
استان:
كردستان
شهرستان:
سنندج
شهر:
مركزئ
شمال :
674517 , 3885434
جنوب:
674667 , 3885446
شرق:
674527 , 3885424
غرب:
674613 , 3885582
طراحی و اجرای سازههای آبخیزداری به صورت مشارکتی بین آقای عطا محمدی و اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان سنندج سال اجرا 1399 هدف اصلی از اجرای طرح کاهش سرعت روان آبهای فصلی ، افزایش زمان نفوذ آب در خاک و کاهش فرسایش آبی و حفظ منابع پایه شامل آب و خاک و ایجاد آب باکیفیت مناسب، با مشارکت بخش خصوصی و جامعه محلی بودلذا فعالیت اصلی بر این هدف استوار گردید که شامل اجرای سازههای آبخیزداری بر اساس دستوالعمل های فنی و مصوب می باشد و از طرفی اجرای این طرح ا افزایش توان اکولوژیکی ، ارتقاء سطح آگاهی و دانش بهره برداران بر پایه توسعه پایدار منابع طبیعی و مشارکت حامیان و خیرین طرح های منابع طبیعی و آبخیزداری را بهمرا خواهد داشت
این
طرح به صورت مشارکتی است و تحت مالکیت سازمان جنگها و مراتع کشور میباشد.
سازمان
جنگلها ، مراتع و آبخیزداری کشور تحت مدیریت وزارت جهاد کشاورزی و در استانها تحت عنوان ادارات کل منابع طبیعی و آبخیزداری صاحبان حق بهترین تجربیات ذکر شده می باشند
تقویت اقدامات مدیریتی در عرصه های منابع طبیعی به کمک بهره برداران محلی
ارتقاء
پوشش حفاظتی و پیشگیری از بروز سیلاب و حفاظت از آبراهه ها و تجمیع روان آبها
اجرای طرح از بروز سیلاب جلوگیری نموده و رسوبات را تجمیع می نماید و بهبود ترکیب و تقویت پوشش گیاهان مرتعی و احیاء و زادآوری گونه های موجود را بدنبال خواهد داشت
اجرای طرح ضمن جلوگیری از بروز سیلاب و تجمیع رسوبات ، تقویت وتوسعه پوشش گیاهی را نیز بدنبال دارد ،
ترویج و توسعه مشارکت دست
اندرکاران نیز افزایش یافت
استفاده از پتانسیل های موجود منطقه ای ، حفظ آب ، خاک ، رسوبات و روان آبهای فصلی و حفاظت از تاسیسات شخصی، زمین های کشاورزی و حفظ اکوسیستم و توسعه پایدار در منطقه و افزایش بهره وری و بهره برداری صحیح از نتایج اجرای طرح می باشد
اجرای
اینگونه طرح ها بر ارتقاء تاب آوری عوامل انسانی و طبیعی اثر
مثبت دارد و قابلیت حفظ کارکرد سیستم در
مواجه با یک شوک و یا تنش ناشی از عوامل اقلیمی و یا انسانی را دارد و به
اقدامات مدیریت منابع طبیعی کمک مینماید
اجرای اینکونه طرح ها ضمن افزایش
دانش و اطلاعات جوامع محلی در زمینه اجرای طرح های مشارکتی با کارکرد دو جانبه
شامل کارکرد اختصاصی و کارکرد عمومی و تشویق دست اندرکاران محلی در ایجاد ظرفیت های
قانونی مانند عضویت در سامانه همیاران طبیعت به
اقدامات مدیریت منابع طبیعی کمک میکند
اجرای اینکونه طرح ها ضمن حفاظت
از عرصه های منابع طبیعی ، همکاری بهره برداران در اجرای پروژه احداث سد رسوبگیر ، حفاظت
بهره برداران از پروژ های انجام شده را بهمراه داشته و به اقدامات مدیریت منابع طبیعی کمک میکند
هدف از
اجرای این طرح حفظ آب ، خاک ، رسوبات و روان آبهای فصلی و حفاظت از تاسیسات شخصی،
زمین های کشاورزی و حفظ اکوسیستم و توسعه پایدار در منطقه و افزایش بهره وری و
بهبود وضعیت اقتصادی بهره برداران می باشد
با اجرای این پروژه و برگزاری کلاس های آموزشی و جلسات پرسش و پاسخ قبل و حین اجرای پروژه و تنظیم روند نمای اجرای کار و دستوالعمل های اجرائی و تنظیم تفاهم نامه و قرارداد نسبت ضمنکمک به اهداف توسعه پایدار منابع طبیعی ، سطح آگاهی بهره برداران نیز ارتقاء می یابد
ایجاد
سد های رسوبگیر موجب جذب روان آبها
و افزایش رطوبت نسبی منطقه و در
بهبود وضعیت اکوسیستم های منابع طبیعی تاثیر گذار می باشد
اجرای این پروژه سبب حفظ منابع پایه از جمله آب و خاک میگردد ، و حفظ منابع پایه افزایش تولید و بهره وری و پایداری منابع طبیعی را بدنبال خواهد داشت
شیوه مشارکت در اجرای پروژه مذکور ضمن تاثیرات اجتماعی و فرهنگی مانند افزایش اطلاعات
تخصصی بهره برداران ، و با حفظ منابع پایه شامل آب و خاک از لحاظ اقتصادی در آینده تاثیر مثبتی در معیشت بهره برداران خواهد داشت
احیاء
و بهبود اکوسیستم های مرتعی و جنگلی در
نتیجه حفظ منابع پایه شامل آب و خاک در اجرای پروژه حاصل خواهد شد
طراحی و اجرای سازههای
آبخیزداری به صورت مشارکتی بین آقای عطا محمدی و اداره منابع طبیعی و آبخیزداری
شهرستان سنندج سال اجرا 1399
3885434= Y= 674517 X
3885446=Y= 674667X
نیمه خشک (دو مارتن )
عمق
خاک متوسط ،بافت رسی و آبرفتی، نفوذپذیری کم، شوری کم ،قلیائیت کم و حاصلخیزی متوسط
تپه ماهور و کوهستانی شیب
عمومی 30 % و جنوب شرقی-غربی و ارتفاع متوسط 1760
علفی یک ساله و چند ساله
شامل سه تیپ : Brumos-Festuca، Astragalus-Gundelia، ferula- bromus
متوسط بارندگی 458 میلی متر با توزیع آبان تا فروردین و دارای چشمه و
رودخانه های فصلی
سطح
درآمد : متوسط |
منابع
اصلی و فرعی درآمد : کشاورزی ، دامداری، باغداری |
1-شاخص اقتصادی: با اجرای سازههای آبخیزداری ضمن کمک به حفظ آب و خاک و منابع پایه و کاهش رواب آب خروجی از حوزه در افزایش تولید گیاهان مرتعی و به تبع آن افزایش توان تولید بیوماس در واحد سطح و در آمد زائی بهره برداران موثر میباشد
|
1-کم آبی چشمه های پائین دست
2- فرونشست سطح آبهای زیر زمینی
3- خطر بروز سیلاب های فصلی
4- فرسایش و خروج خاک بصورت رسوبات
5- خروج روان آبها بهمراه رسوبات
1- اجرای این طرح در میان مدت و بلند مدت سبب
افزایش آب چشمه های پائین دست میگردد
2- اجرای این طرح و ادامه آن در بلند مدت سبب افزایش آبهای زیر زمینی میگردد
3- اجرای این طرح خطر بروز سیلاب را کاهش میدهد
4- اجرای این طرح در میان مدت و بلند مدت سبب کاهش خروج خاک
بصورت رسوبات
5- اجرای این طرح و ادامه آن در بلند مدت سبب کاهش روان آبهای خروجی از حوزه و
ذخیره آن در منطقه میگردد اجرای این طرح در میان مدت و بلند مدت سبب افزایش آب
چشمه های پائین دست میگردد
1- کاهش سرعت روان آبهای فصلی 2- افزایش زمان نفوذ
آب در خاک 3- کاهش فرسایش آبی
و حفظ منابع پایه شامل آب و خاک و ایجاد آب باکیفیت |
4- افزایش توان اکولوژیکی ، ارتقاء سطح آگاهی و دانش بهره
برداران بر پایه توسعه پایدار منابع طبیعی و مشارکت حامیان و خیرین طرح های منابع
طبیعی و آبخیزداری
روشهای
معمول در اجرای سازههای آبخیزداری متکی بر هزینه ها و اعتبارات دولتی و با کمک پیمانکاران طرف قرارداد ادارات دولتی و نظارت
ناظرین مقیم که از طرف ادارات منابع طبیعی انتخاب میگردد می باشد
حضور
دائم مجری طرح در مدت اجرا و تلفیق شیوه
های فنی ارائه شده توسط کارشناسان در کارگاه و کلاس آموزشی تربیت آبخیزدار مکانیک با شیوه
سنتی (برگرفته از دانش بومی و تجارب بهره برداران) ، شامل قواره نمودن سنگ
و چینش آن در سیم های گابیونی ، اطلاع
رسانی عمومی به روستائیان از تکنیک هاو روشهای بکار رفته می باشد
1-
هدف اصلی از اجرای طرح کاهش سرعت روان آبهای فصلی ،
افزایش زمان نفوذ آب در خاک و کاهش فرسایش
آبی و حفظ منابع پایه شامل آب و خاک و ایجاد آب باکیفیت با مشارکت بخش
خصوصی و جامعه محلی بودلذا
فعالیت اصلی بر این هدف استوار گردید که
شامل اجرای سازههای آبخیزداری بر
اساس دستوالعمل های فنی و مصوب می باشد
2- اجرای این طرح ا افزایش توان اکولوژیکی ، ارتقاء سطح
آگاهی و دانش بهره برداران بر پایه توسعه پایدار منابع طبیعی و مشارکت حامیان و
خیرین طرح های منابع طبیعی و آبخیزداری را
بهمرا خواهد داشت
1-نقاط اشتراک طرح مذکور با روشهای معمول اجرای سازههای
آبخیزداری رعایت اصول
فنی و نظارت ناظرین مقیم و مزیت آن این است که بهره برداران در این خصوص با رغبت و
اشتیاق در اجرای طرح مشارکت نمودند
2- تفاوت پروؤه با روش های معمول مرتبط اجرای طرح
توسط بهره برداران محلی می باشد که مزیت آن این است که بازدهی طرح افزایش یافته
است و با بیشترین سرعت طرح توسط روستائیان
انجام میشود
بله- پروژه
مذکور به نمایندگی آقای عطا محمدی روستای
عسگران در رشته آبخیزدار مکانیک نمونه
منابع طبیعی و آبخیزداری کشور کاندید می باشد
1-مشارکت آقای عطا محمدی بعنوان بهره بردار و دست اندرکاردر پروژه اجرای سازههای آبخیزداری در روستای عسگران مشارکت داشتند
2- دهیار، شورا و معتمدین محل بعنوان دست اندر کاران محلی در اجرای پروژه احداث سازههای آبخیزداری در روستای عسگران مشارکت داشتند
این طرح با همکاری :
1-اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کردستان -
2- اداره منابع طبیعی و
آبخیزداری شهرستان سنندج انجام شده است.
1- معاونت آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کردستان - اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان سنندج و کارشناسان ناظر در تهیه طرح، برنامه ریزی، اجرا ، نظارت فنی و پایش و ارزیابی و تامین بخشی از امکانات اجرائی نقش داشته اند
2-آقای
عطا محمدی بعنوان متقاضی و بانی اجرای
پروژه در روستای عسگران و جنب تاسیسات شخصی (کارگاه و معدن شن و ماسه) ، در تامین ، اجرا و پرداخت بخشی از هزینه های اجرای
پروژه نقش داشته اند
اثرات اقتصادی – اجتماعی ( از جمله فرهنگی)
1- کمک به بهره برداران محلی از
طریق تحویل مواد و ابزار لازم و کمکهای اعتباری دولت و سرمایهگذاری در اموری که
بخش خصوصی رغبتی به سرمایهگذاری در آن نشان نمیدهند، در صدر اهداف این طرح بود از طرفی اجرای سازههای آبخیزداری در جنگلها و مراتع موجب حفظ منابع
پایه و کمک به کاهش رسوبات و استقرار گونه های بومی جنگلی و مرتعی در افزایش
تولید گیاهان مرتعی و به تبع آن افزایش توان تولید بیوماس در واحد سطح خواهد بود
2- اثرات
اجتماعی/فرهنگی : افزایش آگاهی مجریان و بهره برداران با برگزاری کلاس ها و
کارگاههای آموزشی و جلب مشارکت بهره برداران موجب افزایش روحیه همیاری و امید به زندگی میگردد
بهبود وضعیت منابع طبیعی و آبخیزداری
1- این طرح در میان مدت و بلند مدت بر حفظ منابع پایه شامل آب و خاک ، تنوع زیستی
، کاهش تخریب سرزمین تاثیر بسیاری دارد
2- این طرح بر تعدیل و سازگاری و اثرات تغییر اقلیم تاثیر مثبتی میگذارد
3- این طرح در میان مدت و بلند مدت بر ارتقاء تاب آوری عوامل انسانی و طبیعی بصورت
مثبت تاثیر دارد
1- در تعدادی از روستاهای خارج از طرح ، حس
مشارکت ایجاد گردید و متقاضی اجرای طرح بصورت مشارکتی می باشند
2-اجرای این طرح حساسیت و انگیزه در مجریان و بهره برداران و دست اندرکاران در زمینه حفاظت منابع پایه شامل
آب و خاک و جلوگیری از تخریب جنگلها، مراتع
و تغییر کاربری اراضی ایجاد نمود
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر کاهش تخریب سرزمین دارد؟ تخریب سرزمین به عوامل انسانی و یا طبیعی اطلاع می شود که در دراز مدت موجب کاهش قابلیت تولید خاک می گردند
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر حفظ تنوع زیستی دارد؟
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر تعدیل و یا سازگاری با اثرات تغییر اقلیم دارد؟ منظور از تغییر اقلیم در این سند کلیه اقداماتی است که موجب کاهش انتشار کربن اتمسفری و یا افزایش ترسیب یا ذخیر کربن در پوشش گیاهی و خاک می گردد. توسعه پوشش گیاهی از اقدامات شاخص ترسیب کربن در بخش منابع طبیعی می باشد.
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر ارتقاء تاب آوری عوامل انسانی و طبیعی مرتبط دارد؟ منظور از تاب آوری قابلیت حفظ کارکرد سیستم در مواجه با یک شوک و یا ننش ناشی از عوامل اقلیمی و یا انسانی می باشد.
توجیه اقتصادی و تحلیل هزینه – فایده برای اثر بخشی
اجرای طرح مذکور در فاکتورهای مختلفی از جمله حفظ منابع پایه ( خاک و آب)، ، کاهش
رسوبات ، جذب آبهای روان ، حفظ تنوع زیستی، کاهش تخریب ، مدیریت صحیح منابع طبیعی
و پایداری اکوسیستم درطرح مطالعاتی حوزه آبخیز سیروان درج
و به تصویب کمیته فنی رسیده است
بله-
1-با توجه به تجارب حاصل از اجرای سازههای آبخیزداری در بازه زمانی میان مدت و بلند مدت و موفقیت های حاصل از این تجربه پایداری پروژه
محتمل می باشد
2-همکاری و مشارکت دست اندرکاران در کلیه مراحل اجرای
طرح ، موجب افزایش حساسیت آنان در حفاظت و بهره برداری و به تبع آن پایداری طرح را
بدنبال خواهد داشت
بلی-
همزمان با اجرای طرح اجرای سازههای آبخیزداری(سد
رسوبگیر گابیونی ) در روستای عسگران ، در روستای نجی از توابع شهرستان سنندج اجرای
سازههای آبخیزداری(سد رسوبگیر گابیونی ) توسط آقای محمد شریف علی رمائی به میزان
114.7 مترمکعب انجام گردید
بله- نتایج
مثبت حاصل از اجرای طرح در شهرستان سنندج استان کردستان توسط جامعه بهره بردار ، دارای مزیت های بالایی از جمله مزیت هزینه - فایده میباشد
که موجب گردید اداره کل منابع طبیعی در زمینه تعمیم و توسعه طرح در سطح محلی و استانی پیش قدم گردد
محلی
کدام شهر و شهرها
سایر استانها(کدام استان و استانها)
خاور میانه (کدام کشور یا کشورها)
سایر کشورهای نقاط جهان(کدام کشور یا کش.رها)
درس آموخته های این طرح از جنبه های منابع انسانی
1- از آنجاکه بهره برداران ، کمتر تمایل به مشارکت
نشان میدهند ، بنابراین پیشنهاد میشود که با برگزاری کلاسهای آموزشی و ترویجی
آگاهی، انگیزه و علاقه این قشر را افزایش داد؛ چراکه این بهرهبرداران در سالهای
آتی نتایج مثبت حاصل از اجرای طرح را
خواهند دید .
2-در سنوات آینده از ابتدای سال زمینه های
لجستیکی(آمادگاری)و مدیریت جریان کار فراهم تا از ابتدای سال اجرای طرح در دستور
کار قرار گیرد
درس آموخته های این طرح از جنبه های مالی
1-از آنجاکه تحویل دادن لوازم و ابزار اجرای طرح(شامل سیم گابیون و سیم مهار گابیون ) به بهره برداران و نظارت فنی در اجرای طرح سد های رسوبگیر آبخیزداری برای ادارات دولتی از جنبه مالی دارای مزیت بسیاری می باشدلذا توسعه اینگونه طرحها پیشنهاد میگردد
2- بمنظور ازتقاء انگیزه مجریان و بهره
برداران پیشنهاد میگردد موارد مذکور در اولویت اجرای کارهای مشارکتی قرارگیرد
درس آموخته های این طرح از جنبه های فنی
1-آموزش بیشتر به مجریان و بهره برداران در زمینه روشهای فنی و اجرائی در سالهای آینده
2-ایجاد سایت های الگویی از طرح های موفق و اعزام بهره
برداران برای بازدید از آنها