طرح توسعه کمربند سبز روستای قورچای آزادشهر
1397/00/00
تاریخ پایان:
استان:
گلستان
شهرستان:
آزادشهر
شهر:
آزادشهر
شمال :
,
جنوب:
,
شرق:
,
غرب:
,
آقای عبدالمجید زیتونلی همیار طبیعت نمونه ساکن روستای قورچای شهرستان آزادشهر استان گلستان از قوم ترکمن و دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد رشتۀ مکانیک سیالات است. وی در سال 1397 با شعار روستای سبز در ایران سبز و ایران سبز در جهان سبز شروع به کاشت نهال و ایجاد فضای سبز در اطراف جادۀ روستا نموده است. به طوری که هم اکنون بیش از 4000 اصله نهال به نام 4000 هزار شهید استان گلستان کشت نموده که نگهداری و حفاظت آن با هزینۀ شخصی و با مشارکت جوامع محلی صورت گرفته است. وی در زمینه های اصلاح و احیای مراتع از جمله کودپاشی، کپه کاری، بوته کاری، مرمت و بهسازی کانال های آبرسانی، توزیع گونه های مثمره از طریق جلب مشارکت جوامع محلی جهت توانمندسازی و ایجاد فرصت های جایگزین فصلی و در برخی موارد دائمی تا کنون اقدامات شایانی صورت داده است.
- اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان
- شورا و دهیار روستای قورچای
- کشاورزان، زنان روستایی و سایر جوامع محلی منطقه
آقای عبدالمجید زیتونلی همیار طبیعت مروج نمونه ساکن روستای قورچای
شهرستان آزادشهر استان گلستان از قوم ترکمن و دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد
رشتۀ مکانیک سیالات است. وی در سال 1397 با شعار روستای سبز در ایران سبز و ایران
سبز در جهان سبز شروع به کاشت نهال و ایجاد فضای سبز در اطراف جادۀ روستا نمود که
به طرح توسعه کمربند سبز روستای قورچای آزادشهر نام گرفت. به طوری که هم اکنون بیش از 4000 اصله نهال به نام
4000 هزار شهید استان گلستان کشت نموده که نگهداری و حفاظت آن با هزینۀ شخصی و با
مشارکت جوامع محلی صورت گرفته است. وی در زمینههای اصلاح و احیای مراتع از جمله کودپاشی،
کپهکاری، بوتهکاری، مرمت و بهسازی کانال های آبرسانی، توزیع گونههای مثمره از
طریق جلب مشارکت جوامع محلی جهت توانمندسازی و ایجاد فرصتهای جایگزین فصلی و در
برخی موارد دائمی تا کنون اقدامات شایانی صورت داده است.
حمایتی و خدماتی:
-
ایجاد اشتغال از طریق کشت درخت توت و پرورش کرم ابریشم
- ایجاد فضای مناسب برای کسب و کار بانوان در
زیر درختان کشت شده
- استفاده از برگ های درختان برای علوفه دام
- استفاده از آب انتقالی برای شرب احشام
- کاشت درختان و ایجاد فضای سبز همراه با کاهش
وابستگی به بوتههای مرتعی
- استفاده از
مشارکت بهرهبرداران در حفاظت از عرصههای احیایی و اصلاحی
- ایجاد
انگیزه در بین ورزشکاران روستا و تأمین لباس و لوازم ورزشی جهت تشویق آنها
- استفاده از نیروهای مردمی به عنوان قرقبان جهت
حفاظت و پیشگیری از تخریب
-
بازسازی و بهسازی کانال های آبرسانی
- نهالکاری مشارکتی با درختان و درختچه های مثمره و
غیرمثمره
-
توسعه سطح زراعت چوب در جهت توسعه درآمدزایی و اشتغال پایدار در روستا
- توسعه کیفی وضعیت مراتع از طریق اصلاح و احیای آن
با مشارکت دامداران
بهره برداری از درختان کشت شده به ویژه درختان توت در جهت احیای نوغانداری در آینده برنامه ریزی شده است. اما در حال حاضر برنامه ای برای بهره برداری وجود ندارد.
-
مبارزه با آفات و امراض درختان کاشت شده
-
لای یروبی کانال ها آبرسانی
- لوله گذاری برای آبرسانی پای درختان در جهت جلوگیری
از تابش مستقیم آفتاب و هدر رفتن آب
-
شرکت در دوره ها و کارگاه های آموزشی و ترویجی تخصصی
-
بازدید از نمونه های استانی و برون استانی
- طراحی، چاپ و توزیع پلاک به نام شهیدان و نام گذاری
درختان کشت شده
- استفاده از پتانسیل مشارکت زنان و مردان، کارآفرینان موفق و دارای
ایده در کلیۀ طرحها و پروژه ها از تصمیمگیری تا اجرای فعالیت
-
استفاده از نیروی جوان و ورزشکار برای حفظ و نگهداری
-
استفاده از پتانسیل شورا و دهیار برای کاشت و ایجاد فضای سبز
- استفاده از پتانسیل موجود در روستا از قبیل تراکتور
و ادوات کشاورزی مورد نیاز
-
ایجاد فرصت های شغلی از طریق کشت و کار و زراعت چوب
-
ایجاد فرصت های شغلی از طریق عملیات احیایی و اصلاحی مراتع
- ایجاد فرصت های شغلی از طریق تغییر الگوهای کشت در
زمینه های کشاورزی و باغداری
- ثبت سمن های مردم نهاد در روستای قورچای برای
حمایت از منابع طبیعی
- تشویق گروه های ورزشی جوانان برای حفظ و احیای فضای
سبز
-
بهبود وضعیت مرتع از طریق احیای و
اصلاح
- کاهش اثرات
تخریبی دام با مرمت کانال های آبرسانی
- ایجاد چشم انداز زیبا در منطقه روستایی
-
افزایش تولید زراعت چوب با گونه های مختلف
- افزایش
سطح فضای سبز روستایی
-
بالا رفتن سطح مشارکت بهره برداران و جوامع محلی
-
افزایش سطح دانش و آگاهی بهره برداران و جوامع محلی به طرق مختلف
- بالا رفتن حس مسئولیت پذیری ذینفعان در راستای
حفاظت از فضای سبز ایجاد شده و مراتع
- کاشت
درختان در مسیر جاده و حاشیه روستا و تغییر فضای سبز روستایی
- تقویت پوشش
گیاهی و افزایش تنوع گیاهی در مراتع
- زیباسازی فضای سبز روستایی و ایجاد هوای سالم
طرح
توسعه کمربند سبز روستای قورچای آزادشهر-1397
روستای
قورچای ( مارامه گل چشمه) با
موقعیت جغرافیایی زیر با جمعیتی بالغ بر 3847 نفر متشکل از 825 خانوار در
شهرستان آزادشهر در بخش مرکزی دهستان نظام آباد در استان گلستان واقع شده است. X: 331075 x : 330866 Y: 4111836
y: 4110565 |
این روستا جزء منطقه دشت
ترکمن صحرا جنوبی حاشیه شمالی کوه های البرز که قبلاً پوشیده از جنگل بوده و دارای
اقلیم نیمه خشک می باشد.
خاک منطقه دارای خاک
مرغوب برای کشت انواع محصولات زراعی و باغی است .
ارتفاع این روستا از سطح دریا حدود 95
متر میباشد.
پوشش
گیاهی چمن و مراتع و کشاورزی و زمینهای حاصلخیزی دارد. محصولات زراعی گندم،
گلزا، جو، شالی، نخود فرنگی، گوجه فرنگی و برخی سبزیجات (حدود 800 هکتار) باغی:
هلو ،آلو، ،گلابی ، شلیل (جمعاً 600 هکتار) و گیاهان دارویی به صورت جزئی کشت میشود.
|
آب کشاورزی روستا بیشتر
از 2 رودخانه فصلی و همچنین آب های زیرزمینی، چاه های عمیق، نیمه عمیق و سطحی تأمین
می شود.
- درآمد روستاییان غالباً
از طریق کشاورزی و دامداری بوده و در سطح متوسط قراردارند که در سال اخیر با توجه
به خشکسالی و افزایش هزینه تولید محصولات کشاورزی و دامی آنها را تحت تأثیر
قرارداده است. نیمی از اهالی دارای اراضی کشاورزی کم در حد یک هکتار بوده که این
باعث شده این افراد جزء قشر ضعیف جامعه قرار بگیرند.
دامداری خردهپا اعم از
گاو و گوسفند و کشاورزی دیم، باغداری، کارگری روزمزد و در برخی مواقع ساخت صنایع
دستی از منابع درآمدی فرعی می باشد.
با
توجه به این که دامداری یکی از مشاغل اصلی روستاییان در منطقه مذکور بوده و همچنین
نزدیک بودن مراتع با روستا، شرایط را برای نگهداری و حفاظت از درختان سخت تر می کند.
ضمن این که خشکسالی های سال های اخیر نیز منطقه را با کمبود آب مواجه کرده است که
این امر موجبات انتقال آب در مسافت های طولانی را منجر شده است که هم بخشی از آب
در بین راه هدر میرود و هم این موضوع مشمول هزینه های زیادتری است.
- افزایش دانش و آگاهی روستاییان و بهره برداران
از طریق برگزاری دورههای آموزشی بهمنظور آموزش اصول صحیح کشاورزی و دامپروری و
سایر مشاغل - زمینه سازی فروش محصولات دارویی و
غیردارویی تولیدی در مراتع و رفع بخشی از مشکلات آنها - توسعه مهارت شغلی زنان روستایی جهت
بهتر شدن سطح در آمد خانواده -فراهم آوردن بازار مناسب برای
تولیدات و محصولات تولیدی و برقراری ارتباط تولیدکننده و مصرف کننده و حذف دلال ها - ترویج استفاده از گونههای مناسب و
مقاوم به کمآبی برای کشاورزی و استفاده از گونههای مقاوم به کم آبی با صرفه
اقتصادی بالا در اراضی دیم به جای کشت های کم درآمد -ایجاد مشاغل جایگزین دامداری و
فعال شدن بخشی از مشاغل فراموش شده در روستا |
- گسترش فضای سبز و زراعت چوب با توجه به سیاست های
سازمانی
- توسعه فضای سبز و ایجاد کمربند سبز
روستایی - به وجود آوردن چشم انداز زیبای روستایی - فعال نمودن نوغانداری با کاشت 1000 اصله
درخت توت - ایجاد فرهنگ سازی کشت نهال گونه های درختی
و محافظت از آن در روستا |
- ایجاد نشاط و شادابی و نکوداشت نام شهدا
دستیابی
با هدف مدیریت مشارکتی منابع طبیعی و توسعه روستایی با تشکیل بسیج جامعه محلی، اقدامات اجرایی منابع طبیعی، استفاده از جوامع محلی در کلیه سطوح تصمیمگیری چون
برنامهریزی،حضور داوطلبانه و مشارکت جوامع محلی در پروژه مورد اجرا
- ترويج
و تحكيم مشاركت، همكاري و تعاون عمومي بین اعضاء و جوامع محلی
- استفاده از
نیروهای محلی در کلیه مراحل مختلف یک پروژه (از ابتدا تا انتهای کاشت و حفاظت از
نهالها)
- آبیاری
حفاظتی درختان کاشته شده
- استفاده از خار و خاشاک محیط اطراف برای ایجاد حفاظ
تنۀ نهال ها
با توجه به علاقه مندی
آقای زیتونلی به مسئله درختکاری و ایجاد فضای سبز روستایی، کلیۀ فرآیند این امر با
هزینه کرد و ادوات کشاورزی شخصی با به مشارکت گرفتن دامداران و کشاورزان و مردم
ساکن در روستای قورچایی صورت گرفته و با بکارگیری نیروهای جوان در خصوص حفظ و
نگهداری و آبیاری این مجموعه را انجام می دهد.
اجرای
اقداماتی در راستای احیاء، توسعه و حفظ منابع طبیعی به عنوان نقاط مشترک، استفاده
از نیروی بومی و داوطلبانه مردمی در کاشت و نظارت درختکاری، بالابردن احساس تعلق
مردم به درختان کشت شده، بالا بردن حس مسئولیت پذیری و اعتماد و همچنین سرمایه
اجتماعی، کاشت درختان با هدف ایجاد فرصت های مشاغل روستایی
بلی،
موفقیت در مشارکت در خصوص اقدامات متناسب منابع طبیعی، برای کشت نهال و ترویج
فرهنگ منابع طبیعی در بین جوامع محلی و بازدید مسئولین استانی از اجرای پروژه
درختکاری از جمله فعالیت های اجرایی مذکور است.
جوامع
محلی روستای قورچای
اداره
منابع طبیعی و آبخیزداری آزادشهر
- دستگاه های غیردولتی، عملیات
کاشت نهال ها و مشارکت در اقدامات حفاظتی و آبیاری درختان
- دستگاه های دولتی، برگزاری
دوره های آموزشی با توجه به پتانسیل موجود در منطقه و همچنین حمایت در توزیع نهال های
مثمره و غیرمثمره در بین روستاییان
اثرات اقتصادی – اجتماعی ( از جمله فرهنگی)
1- مشارکت
حداکثری بهره برداران و جوامع محلی در کاشت نهال و حفاظت از آن
2- ایجاد مشاغل فصلی برای جوانان
بیکار در روستا
3- افزایش سرمایه اجتماعی و به دنبال
آن همبستگی جوامع محلی در سطح روستا
4- افزایش کاشت نهال های مثمره مانند توت در جهت
احیای نوغانداری در روستا
بهبود وضعیت منابع طبیعی و آبخیزداری
1-
افزایش فضای سبز روستایی با چشمانداز زیبا
2-
احیای اراضی مرتعی و افزایش تنوع پوشش گیاهی با مشارکت دامداران و بهره برداران
مرتعی
3-
کاشت نهال درختان مثمره مانند گردو و زیتون در منازل روستایی
4- کاهش هدررفت آب جهت آبیاری درختان با روش های
حفاظتی و رعایت سیستم آبیاری نوین
1-
ایجاد شغل پایدار با توسعه زراعت چوب در سایر روستاها
2-
پیگیری و اعلام آمادگی مشارکت دامداران در حفظ کاشت نهال
3-
فرهنگ سازی و ترویج کاشت نهال و ایجاد کمربند سبز در سایر روستاها با مشاورۀ فرد
مورد نظر
4- انجام بازدیدهای میدانی متعدد اداری و غیر اداری
از پروژۀ اجرایی و تعمیم آن به سطح استان
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر کاهش تخریب سرزمین دارد؟ تخریب سرزمین به عوامل انسانی و یا طبیعی اطلاع می شود که در دراز مدت موجب کاهش قابلیت تولید خاک می گردند
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر حفظ تنوع زیستی دارد؟
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر تعدیل و یا سازگاری با اثرات تغییر اقلیم دارد؟ منظور از تغییر اقلیم در این سند کلیه اقداماتی است که موجب کاهش انتشار کربن اتمسفری و یا افزایش ترسیب یا ذخیر کربن در پوشش گیاهی و خاک می گردد. توسعه پوشش گیاهی از اقدامات شاخص ترسیب کربن در بخش منابع طبیعی می باشد.
به اعتقاد شما آیا بهترین تجربیات/ دانش بومی که پیشنهاد نموده اید اثر مثبتی بر ارتقاء تاب آوری عوامل انسانی و طبیعی مرتبط دارد؟ منظور از تاب آوری قابلیت حفظ کارکرد سیستم در مواجه با یک شوک و یا ننش ناشی از عوامل اقلیمی و یا انسانی می باشد.
بلی، لازم
به ذکر است کلیۀ فعالیت های این پروژه از ابتدا تا انتها با هزینۀ شخصی و تجهیزات
کشاورزی آقای زیتونلی همیار طبیعت مروج نمونه بدون هیچگونه اعتبار دولتی صورت
گرفته و در حال اجرا است.
بلی، کاشت
و نگهداری بیش از 4000 اصله نهال با گونه های مختلف که در طبقات مختلف سنی قرار
دارند، ایجاد مشاغل فصلی و تأمین بخشی از معیشت مردم بومی، ترویج فرهنگ کاشت نهال
در منطقه از جمله مستندات پایداری پروژۀ مذکور است.
بلی، با توجه به بازدیدهای اداری و غیراداری صورت گرفته از منطقه، چندین دهیار روستاها در شهرستان گنبد از اجرای پروژۀ مذکور در روستا استقبال کرده و در حال شروع کاشت نهال می باشند. هرچند اجرای این نوع پروژه های می تواند به صورت منطقه ای، ملی و حتی بین المللی قابل بسط و تعمیم می باشد.
بلی،
1- بازدیدهای مکرر استاندار استان گلستان از روستای قورچای و پروژۀ
اجرا شده و تقدیر از آقای زیتونلی
2- دریافت
لوح تقدیر از فرماندار شهرستان آزادشهر و رئیس اداره منابع طبیعی و مدیرکل اداره
منابع طبیعی و آبخیزداری استان
3- معرفی آقای
زیتونلی توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان به عنوان همیار طبیعت نمونه
مروج و انتخاب نمونه کشوری آن
4- حمایت از فرد مذکور در
جهت توسعۀ فضای سبز روستایی و ایجاد بوستان های مختلف روستایی
5- حمایت در جهت شرکت در کارگاه ها و همایش های تخصصی
مرتبط با زراعت چوب و شناخت گونه های مثمره و غیرمثمره
محلی
کدام شهر و شهرها
سایر استانها(کدام استان و استانها)
خاور میانه (کدام کشور یا کشورها)
سایر کشورهای نقاط جهان(کدام کشور یا کش.رها)
1- تقویت سطح اعتماد در بین جوامع محلی و افزایش
میزان همبستگی و انسجام در راستای اجرای پروژۀ مذکور
2- افزایش حس مسئولیت پذیری جوامع محلی در
راستای حفاظت از فضای سبز روستایی با نصب پلاک به نام فرد مذکور بر روی تنه درخت
3- فرهنگ سازی هدیه نهال در مراسمات بومی و
محلی و افزایش جلب مشارکت مردم در کاشت نهال
4- فراهم نمودن شرایط لازم برای جلسات عمومی و دورههای
آموزشی در روستا در جهت افزایش دانش و آگاهی روستاییان
1- کاهش هزینه کرد اعتبارات دولتی و بیت المال
از طریق اجرای پروژه با هزینه های شخصی
2- ایجاد مشاغل فصلی از طریق کاشت و نگهداری
نهال ها
3- احیای مشاغل کوچک روستایی مانند نوغانداری با کاشت
نهال های توت در منطقه
1-
استفاده از ابزراها و تجهیزات تخصصی کشاورزی در عملیات کاشت نهال
2-
استفاده از سیستم آبیاری مناسب در جهت عدم عدررفت آب در حین آبیاری با رعایت اصول
کشاورزی پایدار
3-
مبارزه بیولوژیک با امراض و آفات درختان کشت شده و استفاده از مشاوره کارشناسان
4- احیای اراضی مرتعی و تقویت پوشش گیاهی در مراتع با
کاهش وابستگی دامداران در عرصه